Πανεπιστημιακές μελέτες αποδεικνύουν,ότι η υψηλή χοληστερίνη δεν προκαλεί καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά, αντιθέτως, είναι ευεργετική και προστατεύει τον οργανισμό...Οι διαφημιζόμενες τροφές
και τα φάρμακα μείωσης τής χοληστερίνης είναι αυτά, που προξενούν πολλές και τεράστιες βλάβες

Χοληστερίνη. Μια λέξη, που στους περισσότερους είναι συνδεδεμένη με την καρδιοπάθεια. Σχεδόν όλοι θεωρείτε τη χοληστερίνη ως κάτι κακό, που θα πρέπει να τη μειώσετε με ειδική δίαιτα χαμηλή σε λίπη και χοληστερίνη και αν η δίαιτα δεν είναι αρκετή, ώστε να ρίξει τη χοληστερίνη, η φαρμακευτική αγωγή θεωρείται απαραίτητη.

Νέα «θαυματουργά» φάρμακα έχουν ανακαλυφθεί, τα οποία ρίχνουν τη χοληστερίνη, οι στατίνες, από τις οποίες οι φαρμακευτικές εταιρείες κερδίζουν πολλά εκατομμύρια. Προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά και χωρίς χοληστερίνη πωλούνται στα supermarkets και οι περισσότεροι τα προτιμάτε, διότι πιστεύετε, ότι κάνουν καλό στην καρδιά σας. Αφού είναι χαμηλά σε λιπαρά και χωρίς χοληστερίνη, είναι καλά.
Έτσι, αγοράζετε τυρί, γάλα και γιαούρτι χαμηλά σε λιπαρά και αποφεύγετε τα κανονικά σε λιπαρά τυριά, το πλήρες γάλα και γιαούρτι, με τα οποία επί χιλιετίες οι άνθρωποι τρέφονταν. Αποφεύγετε να τρώτε αυγά και γαρίδες καθώς και άλλες τροφές πλούσιες σε χοληστερίνη, διότι πιστεύετε, ότι θα αυξήσουν τη χοληστερίνη στο αίμα σας.

Η υπόθεση της χοληστερίνης λέει με λίγα λόγια τα εξής: Αν τρώτε πολύ από τις τροφές, που περιέχουν χοληστερίνη ή κορεσμένο λίπος, τα επίπεδα τής χοληστερίνης στο αίμα θα αυξηθούν. Η παραπανίσια χοληστερίνη θα εναποτεθεί στα τοιχώματα των αρτηριών κάνοντάς τα να στενέψουν. Τότε, αυτό θα μπλοκάρει την παροχή αίματος στην καρδιά και σε άλλα όργανα προκαλώντας καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.

Να γιατί φοβάστε τη χοληστερίνη. Τι θα λέγατε όμως αν μαθαίνατε, ότι όλα αυτά είναι λάθος; Ότι η θεωρία τής χοληστερίνης προβάλλεται τόσο έντονα λόγω μάρκετινγκ; Ότι από τη θεωρία τής χοληστερίνης κερδισμένες βγαίνουν οι εταιρείες τροφίμων και οι φαρμακευτικές εταιρείες; Αν μια εταιρεία τροφίμων παρασκευάσει ένα τρόφιμο χαμηλό σε λιπαρά, όλοι θα σπεύσετε να το αγοράσετε, διότι πιστεύετε, ότι αυτό είναι καλύτερο για την καρδιά σας από ένα τρόφιμο, που περιέχει όλα τα λιπαρά του. Στην τηλεόραση κατακλύζεστε από διαφημίσεις τέτοιων προϊόντων χαμηλών σε λιπαρά. Αυτό που δεν έχετε σκεφτεί όμως είναι, ότι το να αγοράζετε ένα τέτοιο προϊόν συμφέρει τις εταιρείες παρασκευής τροφίμων. Αφαιρούν από ένα προϊόν τα λιπαρά του και αυτά τα πουλούν εν συνεχεία ως βούτυρο.


Οι οπαδοί τής θεωρίας τής χοληστερίνης, μάς συμβουλεύουν να μην τρώμε κρόκους αυγών, βούτυρο και γιαούρτι με όλα του τα λιπαρά, διότι, όπως ισχυρίζονται, θα αυξηθούν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα μας, με συνέπεια να προκληθεί αθηροσκλήρωση στις αρτηρίες μας. Αυτό όμως, δεν είναι αλήθεια. Οι κρόκοι των αυγών, το βούτυρο και τα γαλακτοκομικά με όλα τους τα λιπαρά δεν αυξάνουν τη χοληστερίνη στο αίμα μας και δεν μπλοκάρουν τις αρτηρίες μας. Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει, ότι η κατανάλωση των αυγών δεν επηρεάζει τη χοληστερίνη τού αίματος. Ο κρόκος τού αυγού περιέχει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, που ωφελούν την υγεία μας. Οι κρόκοι των αυγών αποτελούν την καλύτερη πηγή λουτεΐνης και ζεαξανθίνης, καροτενοειδών, που μας προστατεύουν από την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η οποία είναι η πιο συχνή αιτία μη αναστρέψιμης τύφλωσης στον δυτικό κόσμο. Μπορείτε να διανοηθείτε πόσες περιπτώσεις εκφύλισης τής ωχράς κηλίδας θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί, αν οι κρόκοι των αυγών δεν είχαν θεωρηθεί διατροφικός εχθρός για τόσο καιρό; Κι όμως, πολλοί αποφεύγουν τους κρόκους των αυγών, λόγω τής χοληστερίνης που περιέχουν, χωρίς να αντιλαμβάνονται, ότι οι κρόκοι των αυγών είναι μια από τις πιο υγιεινές τροφές.

Δεν βγαίνουν βέβαια κερδισμένες μόνο οι εταιρείες τροφίμων, αλλά και οι φαρμακευτικές εταιρείες. Αφού πιστεύετε, ότι το να έχετε υψηλή χοληστερίνη στο αίμα σας είναι κάτι κακό, οι φαρμακευτικές εταιρείες σάς προσφέρουν τη λύση, τα φάρμακα μείωσης τής χοληστερίνης, από τις πωλήσεις των οποίων κερδίζουν εκατομμύρια. Οι φαρμακευτικές εταιρείες θέλουν όλοι σχεδόν οι άνθρωποι να λαμβάνουν στατίνες, οι οποίες χορηγούνται πια σε τέτοια έκταση σαν να είναι συμπληρώματα διατροφής.

Για το μόνο, που νοιάζεστε, είναι για τη διατροφική χοληστερίνη και τη χοληστερίνη τού αίματός σας. Έτσι, μπορεί να καταναλώνετε ανθυγιεινές τροφές πλούσιες σε trans λιπαρά οξέα, αρκεί να είναι χαμηλές σε κορεσμένα λίπη και χοληστερίνη.

Όταν κάνετε εξετάσεις αίματος, έχετε ελέγξει ποτέ πόσο είναι η lipoprotein (a)  [Lp(a)], η C-reactive protein (CRP), το ινωδογόνο και η ομοκυστεΐνη στο αίμα σας; Πιθανότατα αυτά σάς είναι εντελώς άγνωστα. Η μόνη εξέταση αίματος που κάνετε είναι, για να ελέγξετε την ολική χοληστερίνη σας και μερικοί από εσάς ζητάτε να ελέγξετε την LDL και την HDL.

Γιατί όμως δεν σας έχουν πει ποτέ να κάνετε εξετάσεις για την  Lp(a), την CRP, το ινωδογόνο και την ομοκυστεΐνη, που είναι καλύτερες εξετάσεις από τη χοληστερίνη για κίνδυνο καρδιοπάθειας; Πολύ απλά, η ομοκυστεΐνη, το ινωδογόνο και η Lp(a) δεν μειώνονται με τις στατίνες. Οι στατίνες μειώνουν μόνο τη χοληστερίνη τού αίματος και τη CRP. Ποιος ο λόγος να σάς πουν για την Lp(a), η οποία μειώνεται με τη βιταμίνη C, τη λυσίνη και τη νιασίνη; Ποιος ο λόγος να σάς πουν για την ομοκυστεΐνη, η οποία μειώνεται με βιταμίνες τού συμπλέγματος Β, και συγκεκριμένα με B6, B12 και φολικό οξύ;

Στο άρθρο αυτό θα ανατρέψουμε τη θεωρία τής χοληστερίνης. Η χοληστερίνη είναι ευεργετική για το σώμα μας και όχι κάποια κακή ουσία. Η χοληστερίνη των τροφίμων, όπως τα αυγά, δεν αυξάνει τη χοληστερίνη τού αίματος. Και η υψηλή χοληστερίνη τού αίματος, δεν προκαλεί αθηρωσκλήρωση, όπως ισχυρίζονται. Αυτά που σας λέμε τώρα, μπορεί να σάς φαίνονται περίεργα, αλλά τελειώνοντας την ανάγνωση τού άρθρου θα συνειδητοποιήσετε ίσως, ότι η θεωρία τής χοληστερίνης είναι μια από τις μεγαλύτερες απάτες στην ιστορία τής Iατρικής, όπως ο dr. George Mann επιτυχώς τη χαρακτήρισε.

Ο αγώνας κατά τού λίπους
Ενώ οι γάλλοι τρώνε άφθονο λίπος, οι αμερικανοί, αλλά και οι έλληνες δεν τολμούν να πιούν ένα ποτήρι γάλα πλήρες σε λιπαρά ή να φάνε ένα πλήρες γιαούρτι. Εδώ και 25 χρόνια οι κυβερνητικές συστάσεις των ΗΠΑ και οι ειδικοί στα θέματα υγείας έχουν τονίσει τα χαμηλά σε λίπη και χωρίς λίπη φαγητά, προειδοποιώντας τους ανθρώπους να αποφεύγουν τα λίπη γενικά, ιδιαίτερα τα κορεσμένα λίπη από ζωικά προϊόντα και τροπικά λίπη όπως το λάδι τής καρύδας.

«Τρώτε πολλές τροφές υψηλές σε λίπος (ιδιαίτερα κορεσμένο λίπος);» ανησυχεί η ιστοσελίδα τής American Heart Association. «Διαλέξτε μια δίαιτα,  που είναι χαμηλή σε κορεσμένο λίπος και χοληστερίνη», επαναλαμβάνουν οι σύγχρονες οδηγίες διατροφής τού United States Department of Agriculture (USDA).

Κι όμως, η Αμερική, όχι η Γαλλία, είναι η χώρα με τα καλπάζοντα ποσοστά παχυσαρκίας κάνοντας πολλούς ανθρώπους και τώρα πολλούς ερευνητές να αναρωτιούνται: Είναι τα φυτικά έλαια και τα trans λιπαρά, που περιέχονται στις επεξεργασμένες τροφές πιο υγιή από τα λίπη στις φυσικές τροφές, όπως το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος και το λάδι τής καρύδας;

Το πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές οι διατροφικές οδηγίες φαίνεται από το γεγονός, ότι 97 εκατομμύρια αμερικανοί (64%) είναι παχύσαρκοι, σύμφωνα με μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο τού 2002 στο Journal of the American Medical Association.

Τα πραγματικά αίτια τής αύξησης τής καρδιοπάθειας στις ΗΠΑ
Στις αρχές τού 20ού αιώνα, η καρδιοπάθεια αποτελούσε το 10% όλων των θανάτων, το 1950 το 30% και σήμερα έχει φτάσει στο 45% όλων των θανάτων. Ακόμα πιο συνταρακτικό είναι, ότι η περισσότερη από την αύξηση ήταν λόγω ενός νέου φαινόμενου, τού εμφράγματος τού μυοκαρδίου ή τής καρδιακής προσβολής, που δεν υπήρχε πριν το 1920. Κατά τη διάρκεια τού ΄50, ο dr. Dudley White, ο πιο φημισμένος καρδιολόγος τής εποχής του, επεσήμανε, ότι η καρδιοπάθεια είχε αυξηθεί, καθώς η κατανάλωση φυτικών λαδιών αυξήθηκε και η κατανάλωση αυγών και παραδοσιακών λιπών, όπως το βούτυρο και το λαρδί μειώθηκε. Η χρήση τής μαργαρίνης τετραπλασιάστηκε και η χρήση των φυτικών ελαίων τριπλασιάστηκε μεταξύ 1900 και 1950, ενώ η κατανάλωση αυγών μειώθηκε στο μισό.

Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι κατασκευαστές άρχισαν να κάνουν υδρογόνωση σε αυτά τα φυτικά έλαια, έτσι, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατο τού λαδιού τής καρύδας και των ζωικών λιπών στα προϊόντα φούρνου.

Ο dr. White και πολλοί άλλοι επεσήμαναν, ότι αυτά τα γεγονότα –η καρδιοπάθεια αυξήθηκε μαζί με τη χρήση των πολυακόρεστων ελαίων και των μερικώς υδρογονωμένων ελαίων στις επεξεργασμένες τροφές– προτείνουν, ότι οι αμερικανοί πρέπει να τρώνε τις παραδοσιακές τροφές, όπως κρέας, αυγά, βούτυρο και τυρί και να αποφεύγουν τις τροφές, που είναι βασισμένες στα φυτικά έλαια.

Μια μελέτη, που σπάνια αναφέρεται
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μελέτες οργανώθηκε από τον dr. Norman Jolliffe, διευθυντή στο Nutrition Bureau τού New York Health Department. Αυτός οργάνωσε το Anti-Coronary Club το 1957, στο οποίο επέλεξε επιχειρηματίες ηλικίας 40-59 ετών, που ακολούθησαν τη «Συνετή Δίαιτα», που προτείνει η American Heart Association (AHA). Τα μέλη τού κλαμπ ακολούθησαν τη δίαιτα με θρησκευτική ευλάβεια. Αυτοί, συγκρίθηκαν με μια άλλη ομάδα επιχειρηματιών, που έτρωγαν αυγά και μπέικον για πρωινό, χρησιμοποιούσαν βούτυρο και έτρωγαν κρέας τρεις φορές την ημέρα. Ο Jollife, ένας υπέρβαρος διαβητικός, ήταν πεπεισμένος μαζί με άλλους υποστηρικτές τής υπόθεσης λιπιδίων ότι η ομάδα, που ακολουθούσε τη «Συνετή Δίαιτα» θα πήγαινε πολύ καλύτερα από την ομάδα, που δεν ακολουθούσε τη «Συνετή Δίαιτα».

Το 1966, τα αποτελέσματα τής μελέτης δημοσιεύτηκαν στο Journal of the American Medical Association. Αν και οι άνδρες, που ακολούθησαν τη «Συνετή Δίαιτα», είχαν λίγο χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα από την ομάδα, που δεν ακολούθησε τη «Συνετή Δίαιτα» (220 mg/dl έναντι 250 mg/dl), υπήρξαν οκτώ θάνατοι από καρδιοπάθεια στην ομάδα, που ακολούθησε τη «Συνετή Δίαιτα» και κανένας θάνατος στην ομάδα, που δεν ακολούθησε τη «Συνετή Δίαιτα». Και ο dr. Jolliffe; Πέθανε από αγγειακή θρόμβωση, το 1961. Προφανώς, η «Συνετή Δίαιτα» δεν μπόρεσε να τον σώσει.

Η χοληστερίνη, που δεν είναι χοληστερίνη
Όταν κάνουμε μια εξέταση αίματος μετράμε την ολική χοληστερίνη, την «κακή» χοληστερίνη, την «καλή» χοληστερίνη και υπολογίζουμε την αναλογία τής «καλής» προς την «κακή» χοληστερίνη. Αν κοιτάξουμε ένα βιβλίο βιοχημείας, θα δούμε, ότι υπάρχει ένα διάγραμμα τής χοληστερίνης. Αυτή είναι η μόνη μορφή τής χοληστερίνης. Δεν υπάρχει «κακή» και «καλή» χοληστερίνη.

Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν, ότι η χοληστερίνη είναι βλαβερή για τον οργανισμό τους. Και όμως, η χοληστερίνη είναι απαραίτητη για τη ζωή μας. Οι συνάψεις, οι ζωτικές συνδέσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο και οπουδήποτε αλλού γίνονται αποκλειστικά από χοληστερίνη. Η βιταμίνη D συντίθεται από τη χοληστερίνη από τη δράση των ηλιακών ακτίνων στο δέρμα μας. Όλα τα κύτταρα τού σώματός μας χρειάζονται χοληστερίνη στις κυτταρικές τους μεμβράνες. Χωρίς αυτή θα αποσυντίθονταν, αφού η χοληστερίνη παρέχει δομική ακεραιότητα. Η χοληστερίνη είναι δομικός λίθος για πολλές ορμόνες τού σεξ.

Η χοληστερίνη δεν διαλύεται στο νερό. Έτσι δεν διαλύεται  στο αίμα. Αυτό σημαίνει, ότι πρέπει να μεταφερθεί στο σώμα μέσα σε ένα μικρότερο μόριο μεταφοράς, γνωστό ως λιποπρωτεΐνη. Ένα άλλο συστατικό, που δεν μπορεί να διαλυθεί στο αίμα είναι το λίπος. Τα λίπη/τριγλυκερίδια και η χοληστερίνη είναι συνεπιβάτες μέσα στις λιποπρωτεΐνες.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι λιποπρωτεινών. Η μεγαλύτερη ονομάζεται χυλομικρόν. Ένα επίπεδο πιο κάτω σε μέγεθος από το χυλομικρόν είναι μια λιποπρωτεΐνη γνωστή ως VLDL, η πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη. Η VLDL συνήθως αναφέρεται ως τριγλυκερίδια. Ένα επίπεδο ακόμα πιο κάτω σε μέγεθος είναι η IDL, η μεσαίας πυκνότητας λιποπρωτεΐνη. Αυτή σχηματίζεται, όταν η VLDL χάνει ένα τριγλυκερίδιο και μικραίνει. Ένα επίπεδο πιο κάτω σε μέγεθος είναι η LDL, η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη, γνωστή και ως «κακή χοληστερίνη». Δεν είναι όμως χοληστερίνη, αλλά λιποπρωτεΐνη. Η πιο μικρή λιποπρωτεΐνη είναι η HDL, η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη, γνωστή και ως «καλή» χοληστερίνη. Ούτε όμως αυτή είναι χοληστερίνη, αλλά λιποπρωτεΐνη.

- Τα μόρια τής κακής χοληστερίνης είναι αυτά με τις ουλές στα πρόσωπά τους και καλυμμένο με μαύρο πανί το ένα τους μάτι.

Αξιοσημείωτο είναι, ότι η HDL περιέχει περισσότερη χοληστερίνη από κάθε άλλο είδος λιποπρωτεΐνης στο σώμα και όμως θεωρείται, ότι προστατεύει την καρδιά μας. Η HDL παράγεται στο συκώτι και πιστεύεται, ότι απομακρύνει τη χοληστερίνη από τις αθηρωματικές πλάκες στις αρτηρίες και τη μεταφέρει πίσω στο συκώτι. Η ιδέα όμως, ότι ένα μόνο μόριο διώχνει τη χοληστερίνη από τις αθηρωματικές πλάκες είναι γελοία.

Μια άλλη μορφή τής LDL είναι η λιποπρωτεΐνη (α), η οποία γράφεται ως Lp(a). Είναι η ίδια με την LDL με μόνη διαφορά, ότι έχει δύο τύπους πρωτεΐνης προσκολλημένους στην εξωτερική της επιφάνεια. Όλες οι λιποπρωτεΐνες έχουν πρωτεΐνες προσκολλημένες στην εξωτερική τους επιφάνεια. Με αυτό τον τρόπο οι υποδοχείς των κυττάρων στο σώμα τις αναγνωρίζουν.

Η χοληστερίνη είναι απαραίτητη για τη ζωή μας
Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν, ότι η χοληστερίνη είναι βλαβερή για τον οργανισμό τους. Και όμως, η χοληστερίνη είναι απαραίτητη για τη ζωή μας. Η χοληστερίνη είναι τόσο ζωτική, που όλα τα κύτταρα εκτός από τους νευρώνες μπορούν να παράγουν χοληστερίνη και μια από τις κύριες λειτουργίες τού συκωτιού είναι να συνθέτει χοληστερίνη.

Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει, όταν τα επίπεδα τής χοληστερίνης είναι πολύ χαμηλά, ας δούμε μια σπάνια γενετική ασθένεια, που ονομάζεται σύνδρομο Smith-Lemli-Opitz (SLOS) Σε αυτό το σύνδρομο υπάρχει ένα ελάττωμα στη σύνθεση τής χοληστερίνης με αποτέλεσμα πολύ χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης. Ας δούμε τα συμπτώματα αυτού τού συνδρόμου: Ξαφνική αποβολή τού εμβρύου με SLOS, θάνατος από ανεπάρκεια πολλών οργάνων κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων ζωής στα άτομα με SLOS τύπου ΙΙ, συμφορητική καρδιοπάθεια δεν είναι ασυνήθης στο SLOS. Εμετός, δυσκολία στη λήψη τροφής, δυσκοιλιότητα, ανισορροπία ηλεκτρολυτών και αδυναμία να αναπτυχθούν, είναι συνηθισμένα συμπτώματα. Μπορεί να συμβεί απώλεια τής όρασης λόγω καταρράκτη, ανωμαλίες στο οπτικό νεύρο και άλλα οφθαλμολογικά προβλήματα. Απώλεια των μαλλιών είναι πολύ συχνή. Αιτία θανάτου μπορεί να είναι η πνευμονία και η ηπατική ανεπάρκεια. Η επιβίωση είναι απίθανη, αν τα επίπεδα τής χοληστερίνης στο πλάσμα είναι λιγότερα από 20 mg/dl.

Ας δούμε μερικά πράγματα, που χρειαζόμαστε χοληστερίνη για το σώμα μας:

Εγκεφαλικές συνάψεις: Οι συνάψεις, οι ζωτικές συνδέσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο και οπουδήποτε αλλού γίνονται αποκλειστικά από χοληστερίνη.

Βιταμίνη D: Συντίθεται από την χοληστερίνη από τη δράση των ηλιακών ακτίνων στο δέρμα μας.

Κυτταρικές μεμβράνες: Όλα τα κύτταρα τού σώματός μας χρειάζονται χοληστερίνη στις κυτταρικές τους μεμβράνες. Χωρίς αυτή θα αποσυντίθονταν, αφού η χοληστερίνη παρέχει δομική ακεραιότητα.

Ορμόνες τού σεξ: Η χοληστερίνη είναι δομικός λίθος για πολλές ορμόνες τού σεξ.

Χολή: Η χοληστερίνη είναι το κύριο συστατικό τής χολής, η οποία απελευθερώνεται από τη χοληδόχο κύστη, για να βοηθήσει στην πέψη των τροφών. Πολλοί χολόλιθοι είναι κατασκευασμένοι εντελώς από κρυσταλλωμένη χοληστερίνη.

Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι όλα αυτά χρειάζονται μεγάλη ποσότητα χοληστερίνης. Είναι αδύνατο να φάμε τόσο πολύ χοληστερίνη, για να καλύψουμε τις καθημερινές μας ανάγκες για χοληστερίνη. Για να καλύψει αυτό το κενό, το συκώτι πρέπει να παράγει τέσσερεις ή πέντε φορές χοληστερίνη από αυτήν που καταναλώνουμε. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να τρώμε έξι με οκτώ κρόκους αυγών την ημέρα, για να καλύψουμε τις καθημερινές μας ανάγκες. Επειδή κανένας μας δεν το κάνει αυτό, το συκώτι καλύπτει αυτό το κενό.

Έτσι, πώς είναι δυνατόν να λέγεται, ότι αν τρώμε δυο ή τέσσερεις κρόκους αυγών την ημέρα, αυτό θα κάνει τα επίπεδα τής χοληστερίνης να αυξηθούν; Αφού αυτή η ποσότητα κρόκων είναι μικρότερη από αυτήν που χρειαζόμαστε για τις καθημερινές μας ανάγκες σε χοληστερίνη. Οι περισσότεροι μάλιστα από εμάς, τρώμε πολύ λιγότερη ποσότητα κρόκων αυγών. Αν καταφέρναμε να τρώμε τέσσερις κρόκους την ημέρα, το συκώτι θα παρήγαγε απλώς λιγότερη χοληστερίνη, για να κρατήσει τα επίπεδα σταθερά.

Οι κύριες λειτουργίες τής χοληστερίνης
Στους ανθρώπους, η χοληστερίνη υπηρετεί πολλές σημαντικές λειτουργίες:

1. Χρησιμοποιείται από το σώμα για την κατασκευή στεροειδών ή ορμονών σαν την κορτιζόνη, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών ορμονών. Τέτοιες ορμόνες είναι η τεστοστερόνη, το οιστρογόνο και η κορτιζόνη. Αυτές οι ορμόνες ελέγχουν χιλιάδες σωματικές λειτουργίες.

2. Βοηθάει το συκώτι να παράγει χολικά οξέα. Αυτά τα οξέα είναι απαραίτητα για την πέψη των λιπών και απαλλάσσουν το σώμα από απόβλητα.

3. Δρα για να συνδέει τα μόρια λιπιδίων, τα οποία σταθεροποιούν τις κυτταρικές μεμβράνες. Ως εκ τούτου, η χοληστερίνη είναι ένας ζωτικός δομικός λίθος  για όλους τους ιστούς τού σώματος.

4. Είναι ένα απαραίτητο μέρος τού ελύτρου μυελίνης. Το έλυτρο μυελίνης εξασφαλίζει, ότι ο εγκέφαλος λειτουργεί σωστά. Χωρίς το έλυτρο μυελίνης είναι δύσκολο να συγκεντρωθούμε και μπορούμε να χάσουμε τη μνήμη.

5. Έχει ευεργετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι άνδρες με υψηλή χοληστερίνη έχουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα από τους άνδρες με χαμηλή χοληστερίνη, όπως μπορεί να φανεί από το γεγονός, ότι έχουν περισσότερα λεμφοκύτταρα, ολικά Τ-κύτταρα, βοηθητικά Τ-κύτταρα και CD8+ κύτταρα. Επιπλέον, πολλές ποικιλίες βακτηρίων, που μας κάνουν να αρρωσταίνουμε, σχεδόν εντελώς απενεργοποιούνται από την LDL χοληστερίνη.

6. Το σώμα χρησιμοποιεί τη χοληστερίνη, για να παράγει βιταμίνη D, που είναι ζωτική για τα οστά και το νευρικό σύστημα, τη σωστή ανάπτυξη, τον μεταβολισμό των μετάλλων, τον μυϊκό τόνο, την παραγωγή ινσουλίνης, την αναπαραγωγή και τη λειτουργία τού ανοσοποιητικού συστήματος.

7. Η χοληστερίνη δρα ως αντιοξειδωτικό προστατεύοντάς μας από τη βλάβη των ελευθέρων ριζών, που οδηγεί σε καρδιοπάθεια και καρκίνο.

8. Η χοληστερίνη χρησιμοποιείται για τη σωστή λειτουργία των υποδοχέων σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Επειδή η σεροτονίνη είναι το φυσικό συστατικό με το οποίο αισθανόμαστε καλά, δεν είναι έκπληξη, ότι χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης έχουν συνδεθεί με επιθετική και βίαιη συμπεριφορά, κατάθλιψη και τάση για αυτοκτονία.

9. Το γάλα τής μητέρας είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε χοληστερίνη και περιέχει ένα ειδικό ένζυμο, που βοηθά το βρέφος να αξιοποιήσει αυτό το συστατικό. Τα βρέφη και τα παιδιά χρειάζονται τροφές πλούσιες σε χοληστερίνη κατά τη διάρκεια των χρόνων τής ανάπτυξης, για να εξασφαλίσουν σωστή ανάπτυξη τού εγκεφάλου και τού νευρικού συστήματος.

10. Η διατροφική χοληστερίνη παίζει έναν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση τής υγείας τού εντερικού τοιχώματος. Αυτή είναι η αιτία, που οι χαμηλές σε χοληστερίνη δίαιτες μπορούν να οδηγήσουν σε σύνδρομο διαπερατότητας τού εντέρου και σε άλλες εντερικές παθήσεις.

11. Το σώμα χρησιμοποιεί τη χοληστερίνη, για να επισκευάσει τα κύτταρα, που έχουν πάθει βλάβη. Αυτό σημαίνει, ότι τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερίνης είναι στην πραγματικότητα ευεργετικά. Ο Meyer Texon, γνωστός παθολόγος στο New York University Medical Center, επισημαίνει, ότι το να κατηγορούμε το λίπος και τη χοληστερίνη για τη σκλήρυνση των αρτηριών είναι σαν να κατηγορούμε τα λευκά αιμοσφαίρια για την πρόκληση μόλυνσης.

Η χοληστερίνη κάνει καλό
Ξέρετε, ότι η υψηλή χοληστερίνη μας προστατεύει κατά των μολυσματικών ασθενειών; Ή ότι οι ηλικιωμένοι με υψηλή χοληστερίνη ζουν περισσότερο; Το γεγονός, ότι οι ηλικιωμένοι με υψηλή χοληστερίνη ζουν περισσότερο από τους ηλικιωμένους με χαμηλή χοληστερίνη προκύπτει καθαρά από πολλές επιστημονικές μελέτες (βλ. βιβλιογραφία, σημ. 1). Αλλά ας δούμε τη θνησιμότητα, τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακή προσβολή, αν η χοληστερίνη είναι υψηλή.

Ο dr. Harlan Krumholz στο πανεπιστήμιο τού Yale ανέφερε, ότι οι ηλικιωμένοι με χαμηλή χοληστερίνη πέθαιναν δυο φορές πιο συχνά από καρδιακή προσβολή απ΄ ότι αυτοί με υψηλή χοληστερίνη (βιβλιογραφία, σημ. 2).

Υπάρχει μεγάλος αριθμός παρόμοιων ευρημάτων. Πολλές μελέτες σε ηλικιωμένους έχουν δείξει, ότι η υψηλή χοληστερίνη δεν είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας έρευνας τού Uffe Ravnskov στη βάση δεδομένων τού Medline για μελέτες, που ασχολούνταν με αυτό το ερώτημα (βιβλιογραφία, σημ. 3).

Χαμηλή χοληστερίνη και μεταδοτικές ασθένειες
Ο David Jacobs και οι συνεργάτες του βρήκαν, ότι η χαμηλή χοληστερίνη είναι προάγγελος για  έναν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από ασθένειες τού στομάχου, των εντέρων και των πνευμόνων (βιβλιογραφία, σημ. 4).

Οι περισσότερες από αυτές τις ασθένειες προκαλούνται από βακτήρια ή ιούς. Γεννάται όμως το εξής ερώτημα: Είναι η μόλυνση, που μειώνει τη χοληστερίνη ή η χαμηλή χοληστερίνη, που προδιαθέτει σε μολυσματικές ασθένειες;

Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής πάλι τον Jacobs παρακολούθησε περισσότερα από 100.000 υγιή άτομα στην περιοχή τού San Francisco για δεκαπέντε χρόνια. Στο τέλος τής μελέτης παρατήρησαν, ότι αυτοί που είχαν χαμηλή χοληστερίνη στην αρχή τής μελέτης είχαν μπει πιο συχνά στο νοσοκομείο λόγω μολυσματικής ασθένειας (βιβλιογραφία, σημ. 5). Αυτό το εύρημα δεν μπορεί να εξηγηθεί με το επιχείρημα, ότι η μόλυνση είχε κάνει τη χοληστερίνη να μειωθεί, διότι πώς η χαμηλή χοληστερίνη, καταγραφόμενη σε εποχή που αυτοί οι άνθρωποι ήταν υγιείς και χωρίς καμμιά απόδειξη τής μόλυνσης, μπορούσε να προκληθεί από μια ασθένεια, που δεν είχε ακόμα εμφανιστεί. Είναι πιο πιθανό, ότι η χαμηλή χοληστερίνη με κάποιο τρόπο τους έκανε πιο ευπαθείς στη μόλυνση.

Η LDL είναι καλή
Όλοι ονομάζουμε την LDL «κακή» χοληστερίνη. Η LDL πρώτα απ’ όλα δεν είναι χοληστερίνη, αλλά λιποπρωτεΐνη. Και δεύτερον η LDL δεν είναι κακή. Η LDL είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό μέλος τού ανοσοποιητικού μας συστήματος. Αυτό, που οι περισσότεροι γιατροί και ερευνητές δεν γνωρίζουν είναι, ότι οι λιποπρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένης της LDL, εξοντώνουν τους μικροοργανισμούς και τα τοξικά τους προϊόντα.

Ο dr. Sucharit Bhakdi και η ομάδα του από το Giessen στη Γερμανία ήταν ένας από τους πρώτους, που μελέτησαν το πώς οι λιποπρωτεΐνες μας προστατεύουν (βιβλιογραφία, σημ. 6).

Η άλφα-τοξίνη είναι ένα δηλητηριώδες συστατικό, που παράγεται από τα βακτήρια, που προκαλούν ασθένειες σταφυλόκοκκου. Είναι ικανή να καταστρέψει όλα τα είδη των ανθρώπινων κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Για παράδειγμα, αν μικρές ποσότητες τής τοξίνης προστεθούν σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα με ερυθρά αιμοσφαίρια διαλυμένα σε αλατόνερο, τα αιμοσφαίρια καταστρέφονται. Ο Bhakdi ανέμειξε καθαρή άλφα-τοξίνη με ανθρώπινο ορό (το υγρό, στο οποίο βρίσκονται τα κύτταρα τού αίματος) και τώρα η δηλητηριώδης δράση τής άλφα-τοξίνης σχεδόν εξαφανίστηκε. Με διάφορες περίπλοκες μεθόδους ξεχώρισαν το προστατευτικό συστατικό στον ανθρώπινο ορό ως LDL. Τίποτα δεν συνέβη με τα ερυθρά αιμοσφαίρια, όταν ανέμειξαν την άλφα-τοξίνη με καθαρή ανθρώπινη LDL.

Μια από τις επιδράσεις των βακτηριακών τοξινών είναι, ότι διεγείρουν τα λευκά αιμοσφαίρια να παράγουν κυτοκίνες, ορμόνες, που ξεκινούν τις φλεγμονώδεις διαδικασίες. Γερμανοί ερευνητές με επικεφαλής τον Dr. Willy Flegel στο πανεπιστήμιο τής Χαϊδελβέργης στη Γερμανία βρήκαν, ότι αυτή η επίδραση εξαφανίστηκε σχεδόν εντελώς, αν η τοξίνη αναμειγνυόταν με καθαρή LDL προτού να προσθέσουν τα λευκά αιμοσφαίρια στους δοκιμαστικούς σωλήνες (βιβλιογραφία, σημ. 7). Προφανώς, η LDL ήταν ικανή να εξουδετερώνει τις βακτηριακές τοξίνες.

Η LDL φαίνεται, ότι έχει επίσης ευεργετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ο Matthew Muldoon και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο τού Pittsburgh στην Pennsylvania μελέτησε υγιή άτομα και βρήκε, ότι ο αριθμός των διάφορων τύπων των λευκών αιμοσφαιρίων ήταν πολύ χαμηλότερα σε αυτούς με τη χαμηλή LDL (βιβλιογραφία, σημ. 8). Πρότειναν, ότι οι άνθρωποι με υψηλή χοληστερίνη έχουν ένα πιο αποτελεσματικό ανοσοποιητικό σύστημα από τους ανθρώπους με χαμηλή χοληστερίνη.  

Ο καθηγητής Kenneth Feingold και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο τής California χαμήλωσαν την LDL σε αρουραίους με φάρμακα με αποτέλεσμα οι αρουραίοι να πεθάνουν πολύ πιο εύκολα μετά από μια ένεση βακτηριακών τοξινών. Αλλά αν έδιναν στα ζώα μια ένεση ανθρώπινης LDL ακριβώς πριν, αυτά επιζούσαν (βιβλιογραφία, σημ. 9).

Σε ένα άλλο πείραμα, ερευνητές από την Ολλανδία έκαναν ένεση με βακτήρια ή τις τοξίνες τους σε φυσιολογικά ποντίκια και σε ποντίκια με υψηλή χοληστερίνη. Ενώ όλα τα φυσιολογικά ποντίκια πέθαναν, τα περισσότερα από τα ποντίκια με υψηλή χοληστερίνη επέζησαν (βιβλιογραφία, σημ. 10). Τα πειράματα αυτά έχουν ιδιαίτερη αξία, διότι το ανοσοποιητικό σύστημα των ποντικών μοιάζει πολύ με αυτό των ανθρώπων.

Χαμηλή χοληστερίνη; Κίνδυνος για εγκεφαλικό
Τα εγκεφαλικά και η καρδιοπάθεια αποτελούν μέρος τής οικογένειας γνωστής ως καρδιαγγειακή ασθένεια. Οι άνθρωποι με καρδιοπάθεια είναι πιο πιθανόν να πάθουν εγκεφαλικό και αντίστροφα.

Δεδομένου, ότι τα εγκεφαλικά και η καρδιοπάθεια προκαλούνται από την ανάπτυξη αθηρωματικής πλάκας θα σκεφτείτε, ότι αν τα αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια, θα είναι παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό. Αλλά δεν είναι.

Το 1995 στο Lancet δημοσιεύθηκε μια μεγάλη μελέτη, που εξέτασε 450.000 ανθρώπους σε μια περίοδο 16 ετών, οι οποίοι έπαθαν 13.000 εγκεφαλικά. Το συμπέρασμα της μελέτης ήταν: «Δεν υπήρξε σύνδεση μεταξύ χοληστερίνης τού αίματος και εγκεφαλικού».

Μια πανευρωπαϊκή μελέτη γνωστή ως EUROSTROKE, που δημοσιεύθηκε το 2002 εξέτασε το ίδιο πράγμα. Το αποτέλεσμα τής μελέτης ήταν το εξής: «Η ανάλυση τού προγράμματος EUROSTROKE δεν μπόρεσε να αποκαλύψει μια σύνδεση τής ολικής χοληστερίνης με θανατηφόρο, μη θανατηφόρο, αιμορραγικό ή ισχαιμικό εγκεφαλικό».

Τα χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης συνδέονται με μεγάλη αύξηση θανάτων από εγκεφαλικό και μπορεί να αποτελούν και αιτία. «Τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τα πειράματα σε ζώα, δείχνουν, ότι δίαιτες, που είναι πολύ χαμηλές σε λίπος αυξάνουν την εμφάνιση μερικών μορφών εγκεφαλικού. Κοινωνίες με χαμηλή πρόσληψη λίπους και ζωικής πρωτεΐνης, όπως η παραδοσιακή Ιαπωνία, τείνουν να έχουν υψηλά ποσοστά αιμορραγικού εγκεφαλικού. Ένας αυξημένος κίνδυνος για εγκεφαλικό βρίσκεται ανάμεσα στα τμήματα τού ιαπωνικού πληθυσμού με χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης, ειδικά μεταξύ αυτών με υψηλή πίεση αίματος. Σε έναν μεγάλο εξεταζόμενο πληθυσμό ανδρών στις ΗΠΑ, αυτοί με τα χαμηλότερα επίπεδα χοληστερίνης είχαν έναν αυξημένο κίνδυνο για αιμορραγικό εγκεφαλικό»  (βιβλιογραφία, σημ. 11).


Πειραματικό εμβόλιο, που μειώνει δραστικά τη χοληστερίνη. Μια και μόνο ένεση μπορεί να μειώσει κατά τα δύο τρίτα την «κακή» LDL χοληστερίνη. Αυτό ανέφεραν ερευνητές κατά τη διάρκεια συνεδρίου τής Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, που διεξάγεται στο Ορλάντο τής Φλόριδας. Το νέο εμβόλιο για τη χοληστερίνη, που αναπτύχθηκε από τη φαρμακευτική εταιρεία Amgen, δοκιμάστηκε για πρώτη φορά σε ανθρώπους και, όπως φάνηκε, μείωσε τα επίπεδα τής «κακής» LDL χοληστερίνης κατά 64% κατά μέσο όρο σε σύγκριση με εικονική ένεση. Έτσι, εκτός από τα νέα φάρμακα μείωσης τής χοληστερίνης, τις στατίνες, θα διατίθενται μελλοντικά στο εμπόριο και εμβόλια, που ρίχνουν την «κακή» LDL χοληστερίνη. Η LDL όμως, πρώτα απ’ όλα δεν είναι χοληστερίνη, αλλά λιποπρωτεΐνη. Και δεύτερον, η LDL δεν είναι κακή. Η LDL είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό μέλος τού ανοσοποιητικού μας συστήματος. Οι λιποπρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένης τής LDL, εξοντώνουν τους μικροοργανισμούς και τα τοξικά τους προϊόντα. Οι φαρμακευτικές εταιρείες εφευρίσκουν φάρμακα και τώρα εμβόλια, για να μας ρίξουν τη χοληστερίνη, έτσι ώστε να μας προστατέψουν από την καρδιακή προσβολή. Πολλές όμως επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει, ότι οι ηλικιωμένοι με υψηλή χοληστερίνη ζουν περισσότερο από τους ηλικιωμένους με χαμηλή χοληστερίνη. Ο dr. Harlan Krumholz στο πανεπιστήμιο τού Yale ανέφερε, ότι οι ηλικιωμένοι με χαμηλή χοληστερίνη πέθαιναν δυο φορές πιο συχνά από καρδιακή προσβολή απ΄ ότι αυτοί με υψηλή χοληστερίνη. Η χοληστερίνη δεν είναι κάποια κακή ουσία, που βλάπτει τον οργανισμό μας, όπως η προπαγάνδα των φαρμακευτικών εταιρειών μάς έχει κάνει να πιστεύουμε.

Ενώ οι ιάπωνες έχουν χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας, έχουν τα υψηλότερα ποσοστά εγκεφαλικών στον κόσμο. Οι θάνατοι από εγκεφαλικά απετέλεσαν ένα τεράστιο πρόβλημα υγείας, ώστε στο όχι πολύ μακρινό παρελθόν οι ιάπωνες ενθαρρύνθηκαν να αυξήσουν την κατανάλωση λίπους, για να προλάβουν τόσους θανάτους από εγκεφαλικά. Σε μια 15χρονη ιαπωνική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Stroke το 2004, διαβάζουμε τα εξής: «Ο κίνδυνος θανάτου από εγκεφαλικό μειώθηκε σε ποσοστό 64% στην ομάδα κατανάλωσης υψηλής χοληστερίνης σε σύγκριση με την ομάδα κατανάλωσης χαμηλής χοληστερίνης… Η ζωική πρωτεΐνη δεν συνδέθηκε σημαντικά με το εγκεφαλικό μετά από αναπροσαρμογή για ζωικό λίπος και χοληστερίνη… Αυτή η μελέτη προτείνει, ότι στην Ιαπωνία, όπου η πρόσληψη ζωικών προϊόντων είναι μικρότερη από τις δυτικές χώρες, η υψηλή κατανάλωση ζωικού λίπους και χοληστερίνης συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο για θανάτους από εγκεφαλικό».

Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχουν αλλάξει οι διατροφικές συνήθειες των ιαπώνων κι έχουν αυξήσει την πρωτεΐνη και το λίπος. Το 1958 η ολική πρόσληψη θερμίδων ήταν 2.837, ενώ το 1999 ήταν 2.202. Το 1958 το 84% των θερμίδων τους προερχόταν από υδατάνθρακες, ενώ το 1999 το 62% προερχόταν από υδατάνθρακες. Το 1958 το 11% προερχόταν από πρωτεΐνες, ενώ το 1999 το 18%. Το 1958 το 5% προερχόταν από λίπος, ενώ το 1999 το 20%. Επίσης έχουν αυξηθεί και τα επίπεδα τής χοληστερίνης των ιαπώνων. Θα περίμενε κανείς, ότι θα έπρεπε να έχουν αυξηθεί οι καρδιοπάθειες στην Ιαπωνία. Κι όμως, από το 1965 ώς το 1995, η θνησιμότητα από καρδιοπάθειες στους άνδρες μειώθηκε. Επίσης τα ποσοστά θανάτων από εγκεφαλικό στους άνδρες ηλικίας 60-69 μεταξύ 1950 και 1995 μειώθηκε από το 1.334 στο 226 (ανά 100.000/χρόνο). Δηλαδή υπήρξε μια μείωση 600%.

Αυτά τα στοιχεία σπάνια αναφέρονται από τους οπαδούς τής θεωρίας τής χοληστερίνης. Συνεχώς αναφέρουν, ότι οι ιάπωνες τρώνε χαμηλή ποσότητα λίπους και ότι έχουν χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας. Δεν αναφέρουν όμως, ότι έχουν υψηλά ποσοστά εγκεφαλικού.

Όλα αυτά, που αναφέραμε, αποδεικνύουν ότι σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό είναι τα χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης και όχι τα υψηλά επίπεδά της.

Τα «παράδοξα» τής χοληστερίνης
Το πιο γνωστό «παράδοξο» είναι το γαλλικό παράδοξο. Οι γάλλοι τρώνε περισσότερο κορεσμένο λίπος από οποιοδήποτε άλλο έθνος τής Ευρώπης και ωστόσο έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά καρδιοπάθειας. Οι ελβετοί επίσης έχουν τη δεύτερη κατανάλωση κορεσμένου λίπους στην Ευρώπη και είναι το μόνο έθνος τής Ευρώπης, που έρχεται κοντά στα πολύ χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας. Για τους γάλλους έχουν βρει την αιτιολογία, ότι πίνουν κόκκινο κρασί, τρώνε φρέσκα μαγειρεμένα λαχανικά και σκόρδο. Αλλά αν αυτό ισχύει, για να εξηγηθεί το γαλλικό παράδοξο, πώς εξηγείται το γεγονός, ότι οι ελβετοί καταναλώνουν πολύ κορεσμένο λίπος και όμως έχουν χαμηλά ποσοστά καρδιοπάθειας; Πώς δικαιολογούν το γεγονός, ότι οι μασάι έχουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση χοληστερίνης και κορεσμένου λίπους και ωστόσο τα ποσοστά καρδιοπάθειας σε αυτούς είναι μηδενικά; Και δεν είναι μόνο οι ελβετοί και οι μασάι, είναι κι οι εσκιμώοι, οι οποίοι κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες χοληστερίνης κι όμως, δεν πάθαιναν καρδιοπάθεια. Για αυτούς έχει δοθεί η εξήγηση, ότι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ιχθυελαίου. Αλλά γιατί πάντα ψάχνουμε να βρούμε μια εξήγηση και δεν βλέπουμε, ότι η θεωρία της χοληστερίνης είναι εσφαλμένη;

Η περίπτωση των μασάι
Στις αρχές τής δεκαετίας τού ΄60, ο καθηγητής George Mann και η ομάδα του από το πανεπιστήμιο Vanderbilt στη Nashville πήρε ένα κινητό εργαστήριο στην Κένυα στην Αφρική, για να μελετήσει τους μασάι (βιβλιογραφία, σημ. 12). Εκείνη την περίοδο, η ιδέα συσχέτισης τής καρδιοπάθειας με τη διατροφή είχε κερδίσει θριαμβευτική επιτυχία στον επιστημονικό κόσμο. Ο καθηγητής Mann είχε ακούσει, ότι οι μασάι δεν τρώνε τίποτα άλλο εκτός από γάλα, αίμα και κρέας. Ήταν μια καλή ιδέα να εξεταστεί η ιδέα συσχέτισης τής καρδιοπάθειας με τη διατροφή στην Κένυα. Λίγο πριν και με τον ίδιο σκοπό, ο dr. Gerald Sharper από το πανεπιστήμιο Makerere τής Uganda είχε ταξιδέψει λίγο πιο βόρεια, για να μελετήσει μια άλλη φυλή, τους samburus (βιβλιογραφία, σημ. 13).

Στις αρχές της δεκαετίας τού ’60, ο καθηγητής George Mann και η ομάδα του από το πανεπιστήμιο Vanderbilt στη Nashville, πήγαν με ένα κινητό εργαστήριο στην Κένυα, για να μελετήσουν τους μασάι. Οι μασάι τρώνε μόνο γάλα, αίμα και κρέας. Αν η ιδέα τής συσχέτισης τής καρδιοπάθειας με τη διατροφή ήταν σωστή, η καρδιοπάθεια θα ήταν επιδημία στην Κένυα. Αλλά ο καθηγητής Mann βρήκε, ότι οι μασάι δεν πεθαίνουν από καρδιοπάθεια. Αυτή όμως δεν ήταν η μόνη έκπληξη. Η χοληστερίνη των μασάι δεν ήταν υψηλή, όπως ο dr. Mann περίμενε. Ήταν πολύ χαμηλή. Στην πραγματικότητα, η χοληστερίνη τους ήταν από τις χαμηλότερες, που έχουν μετρηθεί στον κόσμο. Οι παρατηρήσεις αυτές τού dr. Mann τον έκαναν να χαρακτηρίσει τη θεωρία τής χοληστερίνης ως μια από τις μεγαλύτερες απάτες στην ιστορία τής Ιατρικής.

Οι samburus και οι μασάι είναι λεπτοί άνθρωποι, που έχουν επιβιώσει ως βοσκοί για χιλιάδες χρόνια. Η διατροφή τους είναι ακραία. Κατά την οπτική τους, τα λαχανικά και οι φυτικές ίνες είναι φαγητά για αγελάδες. Καταναλώνουν μόνο γάλα, κρέας και αίμα. Ένας άνδρας samburu μπορεί να πίνει ένα γαλόνι γάλα την ημέρα χωρίς να έχει αφαιρέσει το λίπος του, κάτι, που σημαίνει, ότι η πρόσληψή του σε ζωικό λίπος είναι πολύ μεγαλύτερη από την πρόσληψη των περισσότερων ανθρώπων στη Δύση. Η πρόσληψή του σε χοληστερίνη είναι επίσης υψηλή, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους, που προσθέτει ένα με δύο κιλά κρέατος στην καθημερινή του δίαιτα γάλακτος.

Οι μασάι πίνουν μόνο μισό γαλόνι γάλα κάθε μέρα. Ωστόσο, τρώνε περισσότερο κρέας από τους samburus. Τα πάρτυ τους είναι τέλεια όργια κρέατος. Σε τέτοιες περιπτώσεις 2 με 4,5 κιλά κρέατος ανά άτομο δεν είναι ασύνηθες, σύμφωνα με τον καθηγητή Mann.

Αν η ιδέα συσχέτισης τής καρδιοπάθειας με τη διατροφή ήταν σωστή, η καρδιοπάθεια θα ήταν επιδημία στην Κένυα. Αλλά ο καθηγητής Mann βρήκε, ότι οι μασάι δεν πεθαίνουν από καρδιοπάθεια.

Αλλά αυτή δεν ήταν η μόνη έκπληξη. Η χοληστερίνη των μασάι δεν ήταν υψηλή, όπως ο Mann περίμενε. Ήταν πολύ χαμηλή. Στην πραγματικότητα, η χοληστερίνη τους ήταν από τις χαμηλότερες, που έχουν μετρηθεί στον κόσμο, περίπου 50% χαμηλότερη από τη χοληστερίνη των περισσότερων αμερικανών.

Έχουμε λοιπόν άλλο ένα παράδοξο μετά το γαλλικό παράδοξο. Οι γάλλοι έχουν μειωμένα ποσοστά καρδιοπάθειας παρά το ότι καταναλώνουν άφθονο ζωικό λίπος. Αυτό το παράδοξο, οι υποστηρικτές της υπόθεσης των λιπιδίων το αιτιολογούν λέγοντας, ότι τους προστατεύει τάχα το κρασί. Η περίπτωση των μασάι πώς μπορεί να δικαιολογηθεί; Τρώνε τόσο πολύ ζωικό λίπος και δεν έχουν καρδιοπάθεια και η χοληστερίνη τους είναι χαμηλή. Αυτό έκανε τον Mann να αποκαλέσει την υπόθεση τής χοληστερίνης ως τη μεγαλύτερη απάτη της Ιατρικής.

Εκπλήξεις από την Ινδία
Πριν πάμε στην Ινδία, ας παραμείνουμε λίγο στην Κένυα. Σε αυτή τη χώρα μένουν πολλοί ινδοί μετανάστες. Αν και όλοι έρχονται από την Ινδία, οι δίαιτές τους δεν είναι όμοιες. Οι μη μουσουλμάνοι ινδοί από το Gujarat ζουν σε μια γαλακτοχορτοφαγική δίαιτα, ενώ οι μουσουλμάνοι ινδοί από το Punjab τρώνε αυγά και κρέας, πίνουν δυο φορές την ποσότητα γάλακτος από τους συμπατριώτες τους από το Gujarat και ποτέ δεν χρησιμοποιούν φυτικό λάδι. Παρ’ όλα αυτά το επίπεδο θνησιμότητας από καρδιοπάθεια είναι ίσο στους δύο πληθυσμούς (βιβλιογραφία, σημ. 14). Αυτό αποτελεί άλλη μια απόδειξη, ότι η κατανάλωση ζωικού λίπους δεν σχετίζεται με την καρδιοπάθεια.

Ο dr. S. L. Malhotra μελέτησε στη Bombay την καρδιοπάθεια μεταξύ περισσότερων από ένα εκατομμύριο ανδρών υπαλλήλων στους ινδικούς σιδηρόδρομους. Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πέντε χρόνων κατέγραψε 679 θανάτους από καρδιοπάθεια. Παρατήρησε, ότι το υψηλότερο ποσοστό καρδιοπάθειας, 135 ανά 100.000 υπαλλήλους, συνέβη στη Madras στη νότια Ινδία. Το χαμηλότερο ποσοστό, 20 ανά 100.000 υπαλλήλους, συνέβη στο Punjab στη βόρεια Ινδία.

Έτσι, οι θάνατοι από καρδιοπάθεια ήταν περίπου επτά φορές πιο συχνοί στη Madras και αυτοί που πέθαναν ήταν κατά μέσο όρο 12 χρόνια νεότεροι από αυτούς στο Punjab. Αλλά στο Punjab, οι άνθρωποι τρώνε δέκα με είκοσι φορές περισσότερο λίπος και καπνίζουν οκτώ φορές περισσότερα τσιγάρα. Και ενώ το μικρό ποσοστό λίπους, που οι άνθρωποι στη Madras έτρωγαν ήταν κυρίως φυτικής προέλευσης, το λίπος που κατανάλωναν στο Punjab ήταν κυρίως ζωικής προέλευσης (βιβλιογραφία, σημ. 15). Και αυτή λοιπόν η περίπτωση τής Ινδίας ανατρέπει την υπόθεση λιπιδίων και απενεχοποιεί το ζωικό λίπος.

Οι υψηλές σε λίπη τροφές
δεν αυξάνουν τη χοληστερίνη τού αίματος
Οι samburu πίνουν ένα γαλόνι γάλα την ημέρα. Το γάλα από τα αφρικανικά Zebu βοοειδή είναι πολύ υψηλότερο σε λίπος από το γάλα από τις σύγχρονες αγελάδες Holstein, κάτι που σημαίνει, ότι οι samburu καταναλώνουν περισσότερο από το διπλάσιο τού ποσού του ζωικού λίπους από τον μέσο αμερικανό, που πίνει γάλα και η χοληστερίνη τους είναι πολύ χαμηλότερη, περίπου 170 mg/dl (βιβλιογραφία, σημ. 16).

Οι βοσκοί στη Σομαλία δεν καταναλώνουν σχεδόν τίποτε άλλο από γάλα από τις καμήλες τους. Σχεδόν ενάμιση γαλόνι την ημέρα είναι φυσιολογικό. Το γάλα τής καμήλας είναι πολύ πλουσιότερο σε λίπος από το γάλα τής αγελάδας. Αλλά αν και περισσότερο από το 60% τής κατανάλωσης τής ενέργειάς τους προέρχεται από ζωικό λίπος, ο μέσος όρος χοληστερίνης τους είναι μόνο περίπου 150 mg/dl, πολύ χαμηλότερο από αυτό των Δυτικών ανθρώπων (βιβλιογραφία, σημ. 17).

Ο dr. Ian Prior και η ομάδα του από το Wellington στη Νέα Ζηλανδία μελέτησαν τον πληθυσμό των νησιών Tokelau και των Pakapuka ατόλων (κοραλλιογενή νησιά των τροπικών θαλασσών), όπου το κύριο φαγητό είναι οι καρύδες, που παρασκευάζονται με διάφορους τρόπους (βιβλιογραφία, σημ. 18). Θαλασσινά φαγητά και κοτόπουλο είναι επίσης στο μενού. Οι καρύδες περιέχουν μεγάλα ποσά λαδιού καρύδας, το οποίο είναι υψηλό σε κορεσμένα λιπαρά οξέα.

Στα νησιά Tokelau, το ποσό τού κορεσμένου λίπους ήταν σχεδόν διπλάσιο από αυτό των Palapuka και ακόμα υψηλότερο από αυτό στις ΗΠΑ, ενώ η κατανάλωση πολυακόρεστων ελαίων ήταν χαμηλή σε όλα τα νησιά.

Το 1966 ένας ανεμοστρόβιλος ξερίζωσε έναν μεγάλο αριθμό δέντρων καρύδας στα νησιά. Οι ατόλες δεν μπορούσαν να θρέψουν τους κατοίκους τους και χίλιοι tokelauans μετανάστευσαν στη Νέα Ζηλανδία. Στη Νέα Ζηλανδία η δίαιτά τους άλλαξε σημαντικά. Ο αριθμός των θερμίδων από κορεσμένο λίπος μειώθηκε στο μισό, ενώ η πρόσληψη πολυακόρεστου λίπους αυξήθηκε σε ένα μικρό ποσό (βιβλιογραφία, σημ. 19).

- Βρήκαμε πολλά από αυτά, να σάς έχουν φράξει μια αρτηρία. Είναι χαπάκια για τη χοληστερίνη...


Η χοληστερίνη των tokelauans αντί να μειωθεί, αυξήθηκε περίπου 10%. Στους άνδρες ηλικίας 45-54 ετών η χοληστερίνη τους αυξήθηκε από 195 mg/dl στα 219 mg/dl και στις γυναίκες της ίδιας ηλικίας από 213 mg/dl στα 225 mg/dl. Έτσι, κάτι στο περιβάλλον ή στον τρόπο ζωής στη Νέα Ζηλανδία είχε τόσο μεγάλη επίδραση στους tokelauans, που τα επίπεδα χοληστερίνης τους αυξήθηκαν, αν και η κατανάλωσή τους κορεσμένου λίπους μειώθηκε στο μισό.

Η χοληστερίνη στη διατροφή έχει μηδαμινή επίδραση στη χοληστερίνη τού αίματος. Η εξήγηση είναι, ότι ρυθμίζουμε τη δική μας παραγωγή χοληστερίνης σύμφωνα με τις ανάγκες μας. Όταν τρώμε μεγάλες ποσότητες χοληστερίνης, η παραγωγή χοληστερίνης τού σώματός μας μειώνεται. Όταν τρώμε μικρές ποσότητες αυξάνεται.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Σε μια μικρή αμερικανική πόλη, που ονομάζεται Tecumseh, στην πολιτεία Michigan, μια μελέτη πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο τού Michigan με επικεφαλής τον dr. Allen Nichols. Διαιτολόγοι ρώτησαν περισσότερα από 2000 άτομα με μεγάλη λεπτομέρεια τι είχαν φάει κατά τη διάρκεια μιας 24ωρης περιόδου. Οι διαιτολόγοι ρώτησαν επίσης για τα συστατικά στα φαγητά, ανέλυσαν τις συνταγές των πιάτων που μαγειρεύτηκαν σπίτι και έκαναν σημαντική προσπάθεια να βρουν τι είδους λίπος χρησιμοποιήθηκε στην κουζίνα. Τελικά, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες – μια υψηλού, μια μεσαίου και μια χαμηλού επιπέδου ομάδα, σύμφωνα με τη χοληστερίνη τού αίματός τους.

Καμμιά διαφορά δεν βρέθηκε μεταξύ των ποσών κάθε φαγητού στις τρεις ομάδες. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι η ομάδα χαμηλής χοληστερίνης έφαγε τόση ποσότητα κορεσμένου λίπους όση και η ομάδα υψηλής χοληστερίνης (βιβλιογραφία, σημ. 20).

Στη Mayo Clinic στο Rochester στη Μινεσότα, ο dr. William Weidman και η ομάδα του ανέλυσαν τη δίαιτα παιδιών, που πήγαιναν σχολείο και βρήκαν, ότι τα παιδιά που έτρωγαν πολλά ζωικά λίπη είχαν τόσο πολύ ή τόσο λίγο χοληστερίνη στο αίμα τους όσο τα παιδιά που έτρωγαν πολύ λίγο ζωικό λίπος (βιβλιογραφία, σημ. 21).

Στο Λονδίνο, ο καθηγητής Jeremy Morris και η ομάδα του ζήτησαν από 99 μεσήλικες άνδρες υπάλληλους τράπεζας να ζυγίσουν και να καταγράψουν τι έτρωγαν για δυο εβδομάδες (βιβλιογραφία, σημ. 22).

Σε αυτούς τους άνδρες ζητήθηκε να κάτσουν σπίτι και να ζυγίζουν κάθε μπουκιά που έτρωγαν για μια ολόκληρη εβδομάδα. Καμμιά σύνδεση δεν βρέθηκε μεταξύ των φαγητών που έτρωγαν και των επιπέδων τής χοληστερίνης τού αίματός τους.

Για σιγουριά, 76 από τους άνδρες τής τράπεζας επανέλαβαν τη διαδικασία για άλλη μια εβδομάδα σε άλλη περίοδο τού χρόνου. Ακόμα μια φορά καμμιά σύνδεση δεν βρέθηκε μεταξύ τής δίαιτας και των επιπέδων χοληστερίνης τού αίματος.

Ο dr. Rolf Kroneld και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο τού Turku στη Φινλανδία μελέτησαν όλους τους κατοίκους τού χωριού Inio κοντά στο Turku και διπλάσια τυχαία επιλεγμένα άτομα τής ίδιας ηλικίας και φύλου στη βόρεια Καρελία και στη νοτιοδυτική Φινλανδία.

Στο Inio, η κατανάλωση μαργαρίνης ήταν διπλάσια και η κατανάλωση βουτύρου μόνο μισή απ΄ ότι ήταν σε άλλες φινλανδικές περιοχές. Επιπλέον, οι άνθρωποι στο Inio προτιμούσαν άπαχο γάλα αντί πλήρους γάλακτος, ενώ οι κάτοικοι στις άλλες περιοχές προτιμούσαν το πλήρες γάλα. Αλλά οι υψηλότερες τιμές χοληστερίνης βρέθηκαν στο Inio.

Η κατά μέσο όρο τιμή για τους άνδρες κατοίκους τού Inio ήταν 283 mg/dl σε σύγκριση με 239 και 243 στις άλλες δύο περιοχές. Για τις γυναίκες η διαφορά ήταν ακόμα μεγαλύτερη.

Στην Ιερουσαλήμ, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον dr. Harold Kahn μελέτησε τη δίαιτα και τη χοληστερίνη αίματος 10.000 Ισραηλινών κοινωνικών βοηθών. Η πρόσληψη ζωικού λίπους ποίκιλλε από 10 γραμμάρια στα 200 γραμμάρια την ημέρα και υπήρχαν επίσης σημαντικές διαφορές μεταξύ των τιμών χοληστερίνης τους (βιβλιογραφία, σημ. 23). Ιδιαίτερα χαμηλές τιμές χοληστερίνης βρέθηκαν και σε αυτούς, που έτρωγαν μικρές ποσότητες λίπους και σε αυτούς, που έτρωγαν το περισσότερο ζωικό λίπος και υψηλές τιμές χοληστερίνης βρέθηκαν σε όλα τα επίπεδα κατανάλωσης ζωικού λίπους.

Οι υψηλές σε χοληστερίνη τροφές
δεν αυξάνουν τη χοληστερίνη τού αίματος
Προηγούμενα ασχοληθήκαμε με τη σχέση τής κατανάλωσης λίπους και των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα. Αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι το λίπος, αλλά η χοληστερίνη στη διατροφή μας. Αν τρώμε πολύ χοληστερίνη, αυξάνεται η χοληστερίνη του αίματός μας;

Στις μελέτες που έχουμε αναφέρει, όπως η μελέτη Tecumseh, η μελέτη από την Mayo Clinic και η μελέτη τού καθηγητή Morris στους υπαλλήλους τής  τράπεζας περιέλαβαν επίσης μια ανάλυση για το πόσο χοληστερίνη έτρωγαν οι συμμετέχοντες κάθε μέρα. Καμμιά από αυτές δεν βρήκε κάποια σύνδεση μεταξύ τού ποσού τής χοληστερίνης στη διατροφή και τού ποσού τής χοληστερίνης στο αίμα. Στην πραγματικότητα, στη μελέτη Tecumseh και στη μελέτη τής Mayo Clinic, αυτοί που έτρωγαν το μικρότερο ποσό χοληστερίνης είχαν τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερίνης αίματος. Οι διαφορές ωστόσο ήταν μικρές και δεν είχαν φτάσει σε αυτό, που ονομάζουμε στατιστική σημασία.

Μια μελέτη, που διεξήχθη από τους Hitchcock και Bracey στο Busselton στην Αυστραλία μελέτησε τρεις ομάδες μητέρων και παιδιών. Μια ομάδα με υψηλά επίπεδα χοληστερίνης, μια ομάδα με μεσαία επίπεδα και μια ομάδα με χαμηλά επίπεδα. Μελέτησαν τα διατροφικά πρότυπα κάθε ομάδας και βρήκαν, ότι δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στις καθημερινές διατροφικές τους προσλήψεις. Με άλλα λόγια η δίαιτά τους δεν είχε σχέση με τα επίπεδα χοληστερίνης τους.

Σε μια ομάδα ιθαγενών στη Νέα Γουινέα, των οποίων οι δίαιτες ήταν πολύ χαμηλές σε χοληστερίνη, δόθηκαν αυγά σε ένα πείραμα σχεδιασμένο να μετρήσει πώς τα αυγά θα επιδρούσαν στα επίπεδα χοληστερίνης. Τα επίπεδα χοληστερίνης τους παρέμειναν τα ίδια. Τα αυγά δεν είχαν καμιά επίδραση στα επίπεδα τής χοληστερίνης τους (βιβλιογραφία, σημ. 24).

Μελέτες άλλων ερευνητών δεν βρήκαν σημαντική διαφορά στα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα σε ανθρώπους, που έτρωγαν αυγά και σε ανθρώπους, που δεν έτρωγαν (βιβλιογραφία, σημ. 25).

Το συκώτι παρασκευάζει την περισσότερη από τη χοληστερίνη που χρειάζεται για μια ποικιλία βιοχημικών διαδικασιών, περίπου 2 γραμμάρια την ημέρα. Μόνο 100 mg απορροφώνται από τα φαγητά στο λεπτό έντερο, μια μικρή ποσότητα, αλλά αυτή η ποσότητα χρειάζεται από το σώμα, για να τού δώσει το απαραίτητο υπόστρωμα, για να παρασκευάσει αρκετή. Επομένως, το να μειώσουμε την πρόσληψη χοληστερίνης στη δίαιτά μας, είναι λάθος.

Η dr. Enig αναφέρει: «Υπάρχουν αποδείξεις, ότι για μερικούς ανθρώπους η χοληστερίνη είναι απολύτως διατροφικά απαραίτητη, διότι η δική τους σύνθεση δεν είναι επαρκής» και συνεχίζει: «Η επίδραση των φυσικών λιπαρών οξέων στα επίπεδα χοληστερίνης τού αίματος εξαρτάται από τα αρχικά επίπεδα χοληστερίνης τού αίματος. Η υψηλή χοληστερίνη τού αίματος μειώνεται με την κατανάλωση όλων των λιπαρών οξέων, συμπεριλαμβανομένων των κορεσμένων. Τα χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης αυξάνονται με πολλά από τα λιπαρά οξέα, όπως τα κορεσμένα, τα μονοακόρεστα και μερικές φορές τα πολυακόρεστα» (βιβλιογραφία, σημ. 26).

Με άλλα λόγια, αν τα επίπεδα χοληστερίνης τού αίματός μας είναι πολύ υψηλά για τις ανάγκες μας, η κατανάλωση κορεσμένων λιπών θα τα μειώσει και θα τα κάνει φυσιολογικά. Αν τα επίπεδα τής χοληστερίνης τού αίματός μας είναι πολύ χαμηλά για τις ανάγκες μας, η κατανάλωση λιπαρών οξέων όλων των τύπων θα τα ανεβάσει και θα τα κάνει φυσιολογικά.

Η υψηλή χοληστερίνη δεν προκαλεί καρδιοπάθεια
Τι θα λέγατε, αν μαθαίνατε, ότι η υψηλή χοληστερίνη τού αίματος όχι μόνο δεν προκαλεί καρδιοπάθεια, αλλά μας προστατεύει από αυτήν; Στους ηλικιωμένους η υψηλή χοληστερίνη φαίνεται να είναι προστατευτική. Ο dr. Harlan Krumholz και οι συνεργατες του στο Τμήμα Καρδιαγγειακής Ιατρικής στο πανεπιστήμιο τού Yale παρακολούθησαν 997 ηλικιωμένους άνδρες και γυναίκες, που ζούσαν στο Bronx, στη Νέα Υόρκη. Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου τεσσάρων χρόνων, περίπου τα διπλάσια άτομα με χαμηλή χοληστερίνη είχαν καρδιακή προσβολή ή πέθαναν από καρδιακή προσβολή σε σύγκριση με αυτούς με τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερίνης (βιβλιογραφία, σημ. 27). Έχετε ακούσει ποτέ για αυτή τη μελέτη; Ασφαλώς και όχι. Διότι οι φαρμακευτικές εταιρείες στατινών δεν θέλουν να μάθετε, ότι η υψηλή χοληστερίνη μάς προστατεύει από την καρδιοπάθεια.

Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη μελέτη, που αποδεικνύει κάτι τέτοιο και αποκρύπτεται. Στη μελέτη Framingham αναφέρεται: «Για κάθε πτώση 1 mg/dl τής χοληστερίνης υπήρξε 11% αύξηση στην καρδιοπάθεια και στην ολική θνησιμότητα». Έτσι, όχι μόνο η ολική θνησιμότητα, αλλά και η θνησιμότητα από καρδιοπάθεια είχε αυξηθεί. Για πολλά χρόνια μάς λένε πόσο σημαντικό είναι να χαμηλώσουμε τη χοληστερίνη μας, για να προλάβουμε την καρδιοπάθεια. Αλλά η μελέτη Framingham έδειξε ότι, αν η χοληστερίνη τού αίματος μειώνεται, αυξάνεται ο κίνδυνος να πεθάνουμε.

Οι περισσότερες μελέτες έχουν βρει, ότι η υψηλή χοληστερίνη δεν είναι παράγοντας κινδύνου για τις γυναίκες. Αυτό το δικαιολογούν λέγοντας, ότι οι γυναικείες σεξουαλικές ορμόνες τις προστατεύουν από τις καρδιακές προσβολές. Αλλά αυτό δεν ευσταθεί. Οι γυναικείες σεξουαλικές ορμόνες αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια στις γυναίκες, δεν τις προστατεύουν από την καρδιοπάθεια. Στην πραγματικότητα φαίνεται πιο επικίνδυνο για τις γυναίκες να έχουν χαμηλή χοληστερίνη απ΄ ότι υψηλή. Ο dr. Bernard Forette και μια ομάδα γάλλων ερευνητών από το Παρίσι βρήκαν, ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες με πολύ υψηλή χοληστερίνη ζουν περισσότερο. Το ποσοστό θανάτων ήταν περισσότερο από πέντε φορές υψηλότερο για τις γυναίκες, που είχαν πολύ χαμηλή χοληστερίνη. Στην αναφορά τους οι γάλλοι γιατροί προειδοποίησαν κατά τής μείωσης τής χοληστερίνης στις ηλικιωμένες γυναίκες (βιβλιογραφία, σημ. 28). Άρα, πλην των ηλικιωμένων ανδρών και οι ηλικιωμένες γυναίκες ευεργετούνται από την υψηλή χοληστερίνη και δεν χρειάζεται να τη μειώσουν. Φυσικά και αυτή η μελέτη δεν συμφέρει τις φαρμακευτικές εταιρείες στατινών, για αυτό και έχει αποσιωπηθεί.


Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν στο εμπόριο προϊόντα επάλειψης (μαργαρίνες) και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί τύπου φέτα, γάλα και γιαούρτι), που ρίχνουν τη χοληστερίνη. Τα προϊόντα αυτά περιέχουν φυτικές στερόλες ή στανόλες, που μελέτες έχουν δείξει, ότι μειώνουν τη χοληστερίνη. Τα προϊόντα επάλειψης χρησιμοποιούνται αντί τού βούτυρου και περιέχουν εκτός από φυτικές στερόλες ή στανόλες πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα υποτίθεται, ότι μας προστατεύουν από την καρδιοπάθεια. Αλλά η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Τα πολυακόρεστα έλαια οξειδώνονται εύκολα και περιέχουν μεγάλες ποσότητες ωμέγα-6 λιπαρών οξέων. Η υπερκατανάλωση ωμέγα-6 λιπαρών οξέων από τα φυτικά έλαια οδηγεί σε πλήθος εκφυλιστικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης τής καρδιοπάθειας. Η εργασία τού Bernard Hennig, που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American College of Nutrition το 2001, δείχνει, ότι η υπερβολική ποσότητα των ωμέγα-6 λιπαρών οξέων από τα φυτικά λάδια τού εμπορίου συμβάλλει σε παθολογικές αλλαγές στα κύτταρα των αρτηριών και ως εκ τούτου στην καρδιοπάθεια. Αυτό σημαίνει, ότι αυτά τα προϊόντα κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό στην υγεία μας. Μας έχουν κάνει να πιστεύουμε, ότι το βούτυρο και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά ανεβάζουν τη χοληστερίνη και προκαλούν αθηροσκλήρωση, κάτι, που δεν είναι αλήθεια. Το βούτυρο, το τυρί και το γιαούρτι με πλήρη λιπαρά αποτελούν παραδοσιακές τροφές, με τις οποίες ανατράφηκαν γενιές ανθρώπων επί χιλιετίες. Σήμερα, για λόγους μάρκετινγκ πουλάνε τέτοιου είδους γαλακτοκομικά προϊόντα, που ρίχνουν τη χοληστερίνη, παρά το γεγονός, ότι η χοληστερίνη είναι ευεργετική για την υγεία μας.

Σε ένα εργαστήριο στο National Heart, Lung and Blood Institute, οι ερευνητές κοίταξαν κάθε μελέτη, που είχε δημοσιευθεί σχετικά με τον κίνδυνο τού να έχει κάποιος υψηλή ή χαμηλή χοληστερίνη και έφτασαν στο ίδιο συμπέρασμα: Η θνησιμότητα ήταν υψηλότερη για τις γυναίκες με χαμηλή χοληστερίνη απ΄ ότι για τις γυναίκες με υψηλή χοληστερίνη (βιβλιογραφία, σημ. 29).

Ο dr. Gilles Dagenais και η ομάδα του στο Κεμπέκ μετά από παρακολούθηση 5000 υγιών μεσηλίκων ανδρών για 12 χρόνια κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι, ενώ η υψηλή χοληστερίνη έχει μια ελαφρά σύνδεση με αυξημένο κίνδυνο για άνδρες στις ΗΠΑ, δεν έχει τέτοια σύνδεση για άνδρες στον Καναδά (βιβλιογραφία, σημ. 30). Και αυτό το εύρημα δεν ενισχύει τη θεωρία τής χοληστερίνης.

Ούτε η χοληστερίνη τού αίματος είναι σημαντική για αυτούς πού έχουν ήδη μια καρδιακή προσβολή. Για παράδειγμα, ο dr. Henry Shanoff και η ομάδα του στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο τού Toronto μελέτησαν 120 άνδρες δέκα χρόνια μετά την ανάρρωσή τους από καρδιακή προσβολή και βρήκαν, ότι αυτοί με την χαμηλή χοληστερίνη είχαν δεύτερη καρδιακή προσβολή τόσο συχνά όσο αυτοί με την υψηλή χοληστερίνη (βιβλιογραφία, σημ. 31).

Οι μάορι, πολυνήσιοι που μετανάστευσαν στη Νέα Ζηλανδία μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν, σε αντίθεση με τους ιθαγενείς πολυνήσιους πεθαίνουν πιο συχνά από καρδιακές προσβολές , αλλά αυτό συμβαίνει είτε η χοληστερίνη τους είναι χαμηλή είτε είναι υψηλή (βιβλιογραφία, σημ. 32)

Ο dr. Dmitri Shestov από τη Ρωσική Ακαδημία Ιατρικών Επιστημών στο St. Petesburg βρήκε, ότι στη Ρωσία η χαμηλή χοληστερίνη συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο για καρδιοπάθεια. Ο dr. Shestov και οι συνεργάτες του ανέλυσαν επίσης την HDL και την LDL και βρήκαν, ότι τα χαμηλά επίπεδα τής LDL συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο. Και αυτός ο αυξημένος κίνδυνος δεν ήταν λόγω των χαμηλών επιπέδων της HDL. Στην πραγματικότητα, αυτοί με τα χαμηλά επίπεδα τής LDL είχαν τα υψηλότερα επίπεδα τής HDL (βιβλιογραφία, σημ. 33). Αυτό είναι μια απόδειξη, ότι ακόμα και η θεωρία, ότι η HDL είναι προστατευτική δεν ευσταθεί.

Μύθος, ότι η χοληστερίνη μπλοκάρει τις αρτηρίες
Κατά την επίσημη άποψη, όταν τα επίπεδα της χοληστερίνης είναι υψηλά, η χοληστερίνη περνάει από το αίμα μέσω των τοιχωμάτων των αγγείων σκληραίνοντας τις αρτηρίες. Όπως όμως θα δούμε, αυτή η άποψη δεν ευσταθεί.

Το 1936, ο παθολόγος Kurt Lande και ο βιοχημικός Warren Sperry τού Τμήματος Εγκληματολογικής Ιατρικής στο πανεπιστήμιο τής Ν. Υόρκης  (βιβλιογραφία, σημ. 34), μελέτησαν μεγάλες ομάδες ατόμων, που είχαν πεθάνει από βίαιους θανάτους. Προς έκπληξή τους δεν βρήκαν απολύτως καμμιά σχέση μεταξύ τού ποσού τής χοληστερίνης στο αίμα και στο βαθμό τής αθηροσκλήρωσης.

Ο dr. J. C. Paterson και η ομάδα του στον Καναδά, για πολλά χρόνια παρακολούθησαν περίπου 800 βετεράνους πολέμου (βιβλιογραφία, σημ. 35). Αυτοί οι άνδρες ήταν κλεισμένοι σε ένα νοσοκομείο. Κατά τη διάρκεια των χρόνων, ο dr. Paterson και οι συνεργάτες του, ανέλυαν τακτικά δείγματα αίματος από τους βετεράνους. Τα επίπεδα χοληστερίνης ποίκιλλαν σημαντικά από τον έναν βετεράνο στον άλλο, αλλά για κάθε άτομο ήταν σταθερά, έτσι ώστε για παράδειγμα, αυτοί που είχαν χαμηλή χοληστερίνη στην αρχή τής μελέτης συνήθως είχαν χαμηλή χοληστερίνη πριν πεθάνουν. Μια νεκροψία πραγματοποιήθηκε σε όλους τους βετεράνους που πέθαναν και ένας αθηρωματικός δείκτης αποδόθηκε σε κάθε άτομο, βασισμένος σε οπτική, μικροσκοπική και χημική ανάλυση τής καρδιακής αρτηρίας  και των κεντρικών αρτηριών. Ο dr. Paterson και οι συνεργάτες του δεν βρήκαν καμμιά σύνδεση μεταξύ του αθηρωματικού δείκτη και των επιπέδων χοληστερίνης τού αίματος. Οι ασθενείς με χαμηλή χοληστερίνη είχαν τόση αρτηριοσκλήρωση όση και οι ασθενείς με υψηλή χοληστερίνη.

Στην πόλη Agra στην Ινδία ο dr. K. S. Mathur και οι συνεργάτες του (βιβλιογραφία, σημ. 36), μελέτησαν 200 ανθρώπους, που είχαν πεθάνει σε ατυχήματα χωρίς κάποια προηγούμενη ασθένεια και δεν βρήκαν καμμιά σύνδεση μεταξύ των τιμών χοληστερίνης και τού βαθμού αθηροσκλήρωσης. Αυτοί με τη χαμηλή χοληστερίνη είχαν τόση αθηροσκλήρωση όση αυτοί, των οποίων η χοληστερίνη ήταν υψηλή.

Ας δούμε τι έχουν δείξει ορισμένες μελέτες αγγειογραφίας. Το 1973 ο Dr. Charles Bemis μαζί με την ομάδα του στο νοσοκομείο Peter Bent Brigham στη Βοστόνη μελέτησαν περίπου 70 ασθενείς (βιβλιογραφία, σημ. 37). Σε 24 ασθενείς η χοληστερίνη είχε μειωθεί περισσότερο από 25% μεταξύ των δύο αγγειογραφιών. Ανάμεσα σε αυτούς τους 24 ασθενείς η αθηροσκλήρωση είχε αυξηθεί σε 16, ενώ ήταν αμετάβλητη σε οκτώ. Σε 12 ασθενείς η χοληστερίνη είχε αυξηθεί, αλλά μόνο σε τέσσερεις από αυτούς είχε αυξηθεί η αθηροσκλήρωση.

Ο dr. Demetrios Kimbiris και η ομάδα του στη Φιλαδέλφεια βρήκαν, ότι η χοληστερίνη ήταν ασήμαντη. Οι καρδιακές αρτηρίες των 17 από τους 25 ασθενών με υψηλή χοληστερίνη είχαν χειροτερέψει, αλλά είχαν επίσης χειροτερέψει σε επτά από τους δέκα ασθενείς με χαμηλή χοληστερίνη (βιβλιογραφία, σημ. 38).

Ο dr. Clarence Shub και οι συνεργάτες του στη Mayo Clinic (βιβλιογραφία, σημ. 39) βρήκαν, ότι η αθηροσκλήρωση είχε αυξηθεί σε όλους τους ασθενείς, των οποίων η χοληστερίνη είχε μειωθεί περισσότερο από 60 mg/dl.

Η υψηλή χοληστερίνη οδηγεί στη μακροζωία
Η χοληστερίνη είναι ένα ζωτικό συστατικό τού σώματος. Χωρίς αυτήν μπορούμε να αρρωστήσουμε χάνοντας τη μνήμη μας, αδυνατίζοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα, διακυβεύοντας τα επίπεδα των ορμονών μας και αυξάνοντας την πιθανότητα να υποφέρουμε από καρκίνο. Με άλλα λόγια, όσο υψηλότερη είναι η χοληστερίνη μας τόσο περισσότερο θα ζήσουμε.

Αν μειώσουμε τη χοληστερίνη, αυξάνουμε τις πιθανότητες να υποφέρουμε από αρρυθμία. Ερευνητές στην Ιατρική Σχολή τού San Diego επισημαίνουν, ότι η υψηλή χοληστερίνη σε άτομα άνω των 75 ετών είναι προστατευτική και όχι βλαβερή κι ότι η χαμηλή χοληστερίνη είναι ένας παράγοντας κινδύνου για καρδιακή αρρυθμία, την κύρια αιτία θανάτου, αν συμβεί έμφραγμα.

Η αύξηση τής ολικής χοληστερίνης μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια τής λειτουργικής ζωής και να αποτρέψει τον καρκίνο. Το European Heart Journal δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας τρίχρονης μελέτης, που συμπεριλάμβανε 11.500 ασθενείς. Ο ερευνητής Behar και οι συνεργάτες του βρήκαν, ότι στην ομάδα με τη χαμηλή χοληστερίνη (ολική χοληστερίνη κάτω από 160 mg/dl) ο σχετικός κίνδυνος ήταν 2,27 φορές περισσότερο σε σύγκριση με αυτούς με την υψηλή χοληστερίνη. Η πιο κοινή αιτία θανάτου στην ομάδα με τη χαμηλή χοληστερίνη ήταν ο καρκίνος, ενώ ο κίνδυνος θανάτου από καρδιοπάθεια ήταν ο ίδιος στις δυο ομάδες. Παλιότερη έρευνα έχει δείξει υψηλότερη αύξηση στον καρκίνο τού πνεύμονα, όταν τα επίπεδα τής ολικής χοληστερίνης διατηρήθηκαν κάτω από 170 mg/dl.

Οι ηλικιωμένοι έχουν πολλά να κερδίσουν από την υψηλή χοληστερίνη. Το Journal of the American Medical Association δημοσίευσε μια μελέτη με τίτλο Cholesterol and Mortality. 30 years of follow-up from the Framingham study (Χοληστερίνη και θνησιμότητα. 30 χρόνια συνεχούς παρακολούθησης τής μελέτης Framingham). Αυτή η μελέτη έδειξε, ότι μετά την ηλικία των 50 δεν υπάρχουν αυξημένα ολικά ποσοστά θανάτου σχετιζόμενα με υψηλή χοληστερίνη. Υπήρχε ωστόσο άμεση σύνδεση μεταξύ χαμηλών επιπέδων (ή μειωμένων επιπέδων) χοληστερίνης και αυξημένου θανάτου. Συγκεκριμένα, οι ιατρικοί ερευνητές ανέφεραν, ότι τα ποσοστά θανάτου από καρδιαγγειακή ασθένεια αυξήθηκαν 14% για κάθε πτώση 1 mg/dl των επιπέδων ολικής χοληστερίνης τον χρόνο.

Οι καρδιοπαθείς μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά από την αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης. Το Journal of Cardiac Failure δημοσίευσε τα ευρήματα τού Tamara και των συνεργατών του σε ένα άρθρο με τίτλο Low serum total cholesterol is associated with marked increase in mortality in advanced heart failure (Η χαμηλή ολική χοληστερίνη σχετίζεται με έντονη αύξηση τής θνησιμότητας σε προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια). Στην ανάλυσή τους 1134 ασθενών με καρδιοπάθεια βρήκαν, ότι η χαμηλή χοληστερίνη συνδέθηκε με χειρότερα αποτελέσματα σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, ενώ η υψηλή χοληστερίνη βελτίωσε τα ποσοστά επιβίωσης. Επιπρόσθετα, τα ευρήματά τους έδειξαν, ότι η ανεβασμένη χοληστερίνη ανάμεσα στους ασθενείς δεν συνδέθηκε με υπέρταση, διαβήτη ή καρδιαγγειακή ασθένεια.

Επίπεδα ολικής χοληστερίνης 400 mg/dl είναι πιο ασφαλή από επίπεδα ολικής χοληστερίνης 188 mg/dl ή χαμηλότερα. Το 2003, στο Journal of the American Geriatrics Society, δημοσιεύτηκαν τα ευρήματα τού ερευνητή Brescianini και των συνεργατών του. Μελετώντας τα επίπεδα ολικής χοληστερίνης 3.295 συμμετεχόντων ηλικίας 65 ώς 84 ετών για μια τετράχρονη περίοδο, συμπέραναν, ότι αυτοί με χαμηλά επίπεδα ολικής χοληστερίνης (<189 mg/dl) ήταν σε μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν, ακόμα και όταν πολλοί σχετικοί παράγοντες είχαν ληφθεί υπ΄όψη. Το να έχετε επίπεδα ολικής χοληστερίνης από 276 ώς 417 mg/dl ήταν καλύτερα ταιριαστό για μακροζωία σε σχέση με το να έχετε επίπεδα ολικής χοληστερίνης λιγότερα από 189 mg/dl.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μάριος Δημόπουλος
Clinical Nutritionist
Fellow of the American Council of Applied Clinical Nutrition
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.


Το παραπάνω άρθρο αποτελείται από αποσπάσματα από το βιβλίο τού Μάριου Δημόπουλου Χοληστερίνη: Ένας σύγχρονος μύθος (έκδ. «Etra Publishing», Αθήνα, 2011).

ΠΗΓΗ