Απείθαρχοι ή άφραγκοι; «[…] Δεν είναι οι λογαριασμοί της ΔΕΗ ο μοχλός για να εισπράττεις τέλη ή φόρους  και  ιδίως φόρους, διότι  το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ένα κοινωνικό αγαθό θεμελιώδες και δεν μπορείς να συνδέεις την εκπλήρωση άλλων υποχρεώσεων […] Ευ. Βενιζέλος, 23.6.2011

Διανύοντας  μία εποχή που το παράλογο πλασάρεται ως  λογικό, από μία κυβέρνηση που αλλάζει θέσεις και  αποφάσεις για μείζονα ζητήματα καθημερινά, αφαιρώντας η ίδια από τους χειρισμούς της κάθε ίχνος σοβαρότητας, θα ήταν αδύνατον και σ’ αυτή την περίπτωση, να μην αυτοδιαψευστεί. Το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Υπηρεσιών,  το αποκαλούμενο από την πλειοψηφία του κόσμου ως χαράτσι,  τελικώς επιβλήθηκε, παρά τα φληναφήματα Βενιζέλου μέσω της προαναφερθείσας δήλωσης.

Δεν πληρώνουν το χαράτσι οι μισοί φορολογούμενοι

Το κίνημα «Δεν Πληρώνω» στο 11888: «Δέχομαστε περισσότερες από 200 κλήσεις κάθε μέρα. Φανταστείτε ότι κάποιοι ήθελαν να μας δώσουν επιτόπου να συνεννοηθούμε με τον υπάλληλο της ΔΕΗ στον οποίο αρνούνται την πληρωμή.»

Από πόσους τελικά πληρώθηκε ή καλύτερα από πόσους  ΔΕΝ πληρώθηκε το χαράτσι της ΔΕΗ;  Η απάντηση είναι, σχεδόν από τους μισούς πολίτες αυτής της χώρας! Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα (15/1) καταγεγραμμένα στοιχεία που μάς παραχώρησε η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ,  το 42% των πολιτών δεν έχει πληρώσει το περίφημο χαράτσι. Ας  δούμε  όμως  αναλυτικά τα στοιχεία, από τα οποία προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα για την «αποτελεσματικότητα» των φορολογικών μέτρων που επιβάλλει η παρούσα  κυβέρνηση, έχοντας ως άλλοθι  τον  «μπαμπούλα» της Τρόικας : Από το σύνολο των 7.500.000 λογαριασμών της ΔΕΗ που εκδίδονται κάθε δίμηνο, έκτακτο ειδικό τέλος  περιλαμβάνουν οι 6.300.000.

Από τις 10 Οκτωβρίου που βγήκε ο πρώτος λογαριασμός ο οποίος συμπεριλάμβανε  τον ΕΕΤΗΔΕ (αρκτικόλεξο του συγκεκριμένου φόρου), έχουν εκδοθεί 9.500.000 λογαριασμοί με ΕΕΤΗΔΕ, με το συνολικό ύψος των τελών σ’ αυτούς  να φτάνει στο 1.950.000.000 ευρώ. Μπήκαν τόσα χρήματα στα κρατικά ταμεία; Όχι βέβαια. Έχουν πληρωθεί 5.500.000 λογαριασμοί με συνολικό ύψος τελών 1.100.000 ευρώ. Ανεξόφλητοι παραμένουν 4.000.000 λογαριασμοί που φέρουν τον φόρο. Μάλιστα σε 1.500.000 λογαριασμούς (από το σύνολο των τεσσάρων εκατομμυρίων) στους οποίους το ύψος  του ειδικού τέλους ανέρχεται στα 350.000.000 ευρώ, έχει λήξει η ημερομηνία πληρωμής  και  σε ακόμη 250.000 έχει λήξει και η προθεσμία των 80 ημερών που είχε αρχικά τεθεί.

Το κοινωνικοοικονομικό προφίλ του «απείθαρχου» πολίτη

Ποιος όμως είναι ο πολίτης «δεν πληρώνω»; Πώς σκιαγραφείται το κοινωνικοοικονομικό προφίλ  του Έλληνα  που ακυρώνει στην πράξη το συγκεκριμένο φορολογικό μέτρο; «Είναι ένας  από εμάς»,  θα μας πει ο Βασίλης Σαραντόπουλος, μέλος των επιτροπών Αγώνα «Δεν πληρώνω»,  (www.denplirono.info),  που αποτελεί ένα από τα πιο δυναμικά μπλογκ του  κινήματος. Και προσθέτει: «Υπάρχει βέβαια ένας πυρήνας που δεν ξεπερνάει το 20%, ο οποίος δεν πλήρωσε τα χαράτσια γιατί τα θεωρεί αντικοινωνικά και τα αμφισβητεί πολιτικά.  Η πλειοψηφία όμως, είναι πολίτες  που δεν  δρουν  κινηματικά. Είναι άνθρωποι  από τα χαμηλά και μεσαία στρώματα, οι οποίοι, πολύ απλά, δεν έχουν για να πληρώσουν. Είναι εργαζόμενοι με μηνιαίο εισόδημα του ενός χιλιάρικου που έχουν να συντηρήσουν οικογένεια, πολίτες που έχασαν τη δουλειά τους, ή είδαν τα εισοδήματα τους να συρρικνώνονται δραματικά. Και το χαράτσι αυτό, όπως και τα άλλα που επιβλήθηκαν, ήταν γι’ αυτούς  η χαριστική βολή».

Η εικόνα που έχει ο Βασίλης Σαραντόπουλος, δεν είναι διόλου πλασματική. Οι επιτροπές  Αγώνα «Δεν Πληρώνω» δέχονται καθημερινά  περισσότερα από 200 τηλεφωνήματα πολιτών, οι οποίοι ζητούν οδηγίες για τη μη πληρωμή των χαρατσιών.  Ένας αριθμός που βαίνει αυξανόμενος μετά την… καταχώρηση των Επιτροπών Αγώνα, στο πενταψήφιο νούμερο πληροφοριών του ΟΤΕ(!), η οποία όπως μας λέει, έγινε ερήμην τους.

Ο ίδιος πιστεύει ότι το κίνημα αμφισβήτησης και άρνησης πληρωμής, με σημείο αιχμής τις εξουθενωτικές πολιτικές που εφαρμόζονται , δημιουργεί τη δυναμική για ένα ευρύτερο μέτωπο αντίδρασης: « Η επιβολή των χαρατσιών θα αποδειχτεί καταλύτης στη μαζική οργάνωση της αντίστασης ενάντια στο νέο κοινωνικό μεσαίωνα που προσπαθούν να επιβάλλουν εγχώρια και διεθνή κέντρα του κεφαλαίου». Και προσθέτει: Το «Δεν Πληρώνω» αποτελεί σήμερα το μοναδικό αυτοοργανωμένο και με συντονισμό από τα κάτω κίνημα αντίστασης (Λαϊκές συνελεύσεις–Επιτροπές Αγώνα). Επιπλέον, καταδικάζει το σημερινό πολιτικό σύστημα της ανάθεσης και της αντιπροσώπευσης και θα οδηγήσει σύντομα σε μια γενικευμένη κοινωνική εξέγερση για την ανατροπή του μαύρου μετώπου Τραπεζών – ΣΕΒ – Κυβέρνησης – Ε.Ε. – ΔΝΤ».

Όταν το ΣτΕ χαλάει τη σούπα του φορολογικού παραλογισμού

Ποιος όμως μπορεί να κόψει σήμερα το ρεύμα στους «απείθαρχους» πολίτες;  Η πιο ειλικρινής απάντηση που μπορεί να δοθεί προς στιγμήν είναι ο… κανένας. Απ’ ό,τι φαίνεται, το ισχυρότερο «χαρτί» του αρμόδιου υπουργείου, ήτοι, ο ωμός εκβιασμός και οι απειλές για τη διακοπή της ηλεκτροδότησης, στην περίπτωση μη πληρωμής του τέλους, κατέπεσε πανηγυρικά. Την Παρασκευή 2 Μαρτίου, η ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική τη διακοπή του ρεύματος , στην περίπτωση που δεν  πληρώνεται  το χαράτσι. «Προφητική» λοιπόν η προαναφερθείσα… προ χαρατσίου δήλωση, του κ. Βενιζέλου αλλά καθόλου βολική προς την πολιτική που υπηρετεί. Από την άλλη πλευρά όμως, το ΣτΕ δεν έπραξε το ίδιο και γι’ αυτό καθαυτό το μέτρο, από το οποίο απορρέει η παραπάνω «υποχρέωση».

Ο Γιώργος  Κατρούγκαλος, συνταγματολόγος, καθηγητής στη Νομική του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, σχολιάζει με εύγλωττο τρόπο την απόφαση: «Το Συμβούλιο της Επικρατείας, λίγες μέρες μετά από την δημοσίευση της απόφασης του για το πρώτο Μνημόνιο, φαίνεται να δέχθηκε για μια ακόμη φορά τη συνταγματικότητα ενός μέτρου λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης της οικονομίας. Και τούτο μολονότι το “χαράτσι” αυτό, που επιβάλλεται χωρίς κλιμάκωση εισοδήματος, παραβιάζει τον κανόνα της προοδευτικής φορολογίας και της ισότητας των πολιτών στα δημόσια βάρη».

Όσον αφορά «στην προκλητικότερη συνταγματικότητα», όπως τη χαρακτηρίζει,  «είναι, βεβαίως, θετικό,  ότι διαγνώστηκε από το Δικαστήριο η δυνατότητα να μη διακόπτεται η παροχή ρεύματος σε όσους αδυνατούν να πληρώσουν – κατά τεκμήριο οι πιο αδύναμοι και φτωχοί. Πώς άλλωστε θα ήταν δυνατό να επιβάλλεται κύρωση αυτού του είδους όχι από κρατικό όργανο, αλλά από μία ανώνυμη εταιρία, όπως η ΔΕΗ; Και πώς θα ήταν δυνατό, ενόψει της προστασίας της ανθρώπινης αξίας, να ανεχθεί η έννομη τάξη να μείνουν χωρίς θέρμανση και φως στη μέση του χειμώνα συνάνθρωποι μας; Η απόφαση, πάντως, θέτει εκ νέου επί τάπητος την ανάγκη ίδρυσης συνταγματικού δικαστηρίου», καταλήγει.

Ποιος θα τολμήσει να κόψει το ρεύμα;

«Σε άτακτη φυγή αναγκάστηκε ο εργολάβος που έλαβε εντολή για τις πρώτες διακοπές»

Αλλά μήπως πριν την απόφαση του δικαστηρίου έκοβε κανείς το ρεύμα;  Λυσσαλέα ήταν η αντίδραση της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, στα μέσα του Ιανουαρίου, οπότε  και  εκδόθηκαν οι πρώτες εντολές για διακοπή ρεύματος. Με συνεχείς ανακοινώσεις, ο πρόεδρός της -ο οποίος στάθηκε από την αρχή απέναντι στο νόμο- καλούσε τους τεχνικούς της επιχείρησης, όχι μόνο να μην κόψουν οι ίδιοι το ρεύμα, αλλά και να εμποδίσουν τους εργολάβους που θα προέβαιναν  στην ίδια διαδικασία.

Ταυτόχρονα, τα αντανακλαστικά  των επιτροπών Αγώνα «Δεν Πληρώνω» και των λαϊκών συνελεύσεων, λειτούργησαν αστραπιαία και δυναμικά  μπροστά σε μία τέτοια προοπτική. Εκατοντάδες κάτοικοι της Χαλκίδας  μαζί με μέλη λαϊκών συνελεύσεων από την Αττική και μέλη των επιτροπών Αγώνα  «ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ», απέκλεισαν τα γραφεία της εταιρείας της OMSSE  PROVISION  στη Χαλκίδα, η οποία είχε αναλάβει εργολαβικά να εκτελέσει διακοπές ρεύματος,  όχι μόνο στη Χαλκίδα, αλλά και στη Β. Αττική. Εκείνη την ημέρα, ο ιδιοκτήτης εξαναγκάστηκε σε… άτακτη φυγή, και το ρεύμα ουδέποτε κόπηκε. Παράλληλα, στο δικτυακό τόπο του των επιτροπών Αγώνα «Δεν Πληρώνω» είναι αναρτημένο ένα καλά ενημερωμένο εγχειρίδιο για το νομικό καθεστώς που διέπει τη σχέση των πολιτών με τη ΔΕΗ και για το πώς αντιμετωπίζεται από το νομικό οπλοστάσιο του κράτους το ζήτημα της «αυθαίρετης» επανασύνδεσης του ρεύματος.

Ακτιβισμός για ελεύθερη πρόσβαση στο ρεύμα

Τη στιγμή λοιπόν που οι επιτροπές Αγώνα δίνουν εκτός των άλλων οδηγίες για ελεύθερη πρόσβαση στο ρεύμα, (επανασύνδεση/ πείραγμα του μετρητή, απευθείας σύνδεση στο δίκτυο, σημειώσεις για το άνοιγμα της χελώνας), το αρμόδιο κυβερνητικό  επιτελείο επανέρχεται με συνεχείς διορθώσεις επί του συγκεκριμένου νόμου, μήπως και περισώσει κάτι. Με τελευταία την τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή στα τέλη του περασμένου μήνα.  Σύμφωνα με αυτή, αν δεν καταβληθεί το χαράτσι εντός τεσσάρων μηνών από τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής, το «χρέος» μεταφέρεται στο υπουργείο Οικονομικών και διαγράφεται από τα αρχεία της ΔΕΗ. Στη συνέχεια η εκάστοτε αρμόδια ΔΟΥ θα αποφάσιζε για τη διακοπή του ρεύματος, κάτι πια που θεωρείται αντισυνταγματικό. Γεγονός που σημαίνει ότι το προσεχές διάστημα θα πρέπει να περιμένουμε και νέα διορθωτική παρέμβαση από αρμόδιο υπουργείο.

«Το κίνημα αντίστασης που δημιουργείται μέσα από τις επιτροπές αγώνα “Δεν Πληρώνω” και τις λαϊκές συνελεύσεις, θα οδηγήσει σύντομα σε μια γενικευμένη κοινωνική εξέγερση»

Εκβιάζοντας για το χαράτσι όσους δεν έχουν ούτε για ρεύμα

Το συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα  από τους έχοντες λογική είναι το αυτονόητο. Έχουμε να κάνουμε με μία κυβέρνηση ανίκανη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των φορολογικών εσόδων με μία δίκαιη και σταθερή πολιτική.  Βγαίνοντας όμως στο κυνήγι  για άμεσα ταμειακά οφέλη, υπάρχει η σοβαρή πιθανότητα, να γυρίσεις με άδειο σακούλι, ειδικά όταν επιτίθεσαι κατ’ εξακολούθηση στις άδειες τσέπες μισθωτών και  συνταξιούχων.

Το ερώτημα είναι γιατί ο ιθύνων νους του συγκεκριμένου μέτρου, πριν το προτείνει, δεν έριξε έστω… μία  φευγαλέα ματιά στα στοιχεία της ΔΕΗ που καταδεικνύουν πόσο δραματικά έχει επηρεαστεί η δυνατότητα των καταναλωτών να πληρώσουν το λογαριασμό του ηλεκτρικού, λόγω της οικονομικής κρίσης. Παραθέτουμε ενδεικτικά μερικά νούμερα που μας παραχώρησε η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ: Το 2009, οι εντολές διακοπής ρεύματος ανέρχονταν στις 1.104.703, το 2010, στις 1.156.373. Αντιστοίχως, δεν έκαναν επανασύνδεση 60.674 (2009) και  84.389 (2010). Τον Αύγουστο του 2009 δόθηκαν 743.826 εντολές διακοπής. Τον ίδιο μήνα του 2011 όμως, οι εντολές αυξήθηκαν σε 909.782. Τέλος, στην πρώτη περίπτωση δεν έκαναν επανασύνδεση 48.991 ενώ στη δεύτερη, 60.334. Και πάει λέγοντας…

Συμπέρασμα; Με τον θρυμματισμό του κοινωνικού ιστού να συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς, είναι σίγουρο το χαράτσι θα μείνει ανεκπλήρωτο και προπαντός ανεξόφλητο όνειρο για την κυβέρνηση.

Της Ντίνας Καράτζιου,
από το ΜΟΝΟ #4