Ζουν κάτω από γέφυρες, σε εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα, σε στοές, σε πιλοτές πολυκατοικιών. Η εικόνα μιας Αθήνας που μας θλίβει, μας θυμώνει, μας εξοργίζει. Ο Γιώργος και ο Λέων-που μιλούν στο in.gr- θεωρούν τους εαυτούς τους λίγο πιο «προνομιούχους» από τους άλλους άστεγους, καθώς φιλοξενούνται στον ξενώνα της «Κλίμακας». Άνθρωποι της διπλανής πόρτας με όνειρα και φιλοδοξίες, με άποψη και φωνή που λέει αλήθειες σκληρές. Οι ιστορίες τους δυνατές, αληθινές και επίκαιρες όσο ποτέ….
Ο Γιώργος είναι άστεγος από το 2008. Δούλευε ως τεχνικός υπολογιστών, μουσικός και μουσικός παραγωγός στο ραδιόφωνο και σε δισκογραφικές εταιρίες. Ώσπου έφτασε η κρίση. «Η μεγάλη κρίση ξεκίνησε για μένα με την ανεργία από το 2007 και κατέληξε στο να μην μπορώ να επιβιώσω σε έναν δικό μου χώρο κι έτσι από το 2008 βρέθηκα ουσιαστικά άστεγος». Στην αρχή φιλοξενήθηκε στο σπίτι ενός φίλου του, αλλά δεν ήθελε να τον επιβαρύνει περαιτέρω. «Πήρα την απόφαση να φύγω όχι να μείνω άστεγος. Αλλά δεν υπήρχε άλλη λύση παρά να μείνω άστεγος».
Θυμάται την πρώτη νύχτα του στο δρόμο. «Αρχικά δεν συνειδητοποιείς τι ακριβώς συμβαίνει. Παρακολουθήσεις, κοιτάζεις γύρω σου, περνάει η ώρα, σκέφτεσαι. Ακόμα είσαι στον παλιό σου κόσμο. Το πρόβλημα ξεκινά από τη δεύτερη ή την τρίτη νύχτα.
Τη δεύτερη νύχτα που αρχίζεις και φοβάσαι, που σε πιάνει η ανασφάλεια. Φοβάσαι τα πάντα. Δεν ξέρεις τι μπορεί να σου συμβεί, γιατί είσαι νύχτα έξω και δεν έχεις προστασία από πουθενά, από τίποτα και από κανέναν. Φοβάσαι για το μέλλον. Γιατί στερείσαι τις βασικές υποδομές που είχες στην προηγούμενη ζωή σου. Δεν έχεις τουαλέτα, δεν μπορείς να πλυθείς, δεν έχεις ένα ψυγείο, δεν μπορείς να μαγειρέψεις, δεν έχεις ένα κρεβάτι να κοιμηθείς, δεν έχεις τίποτα απολύτως τίποτα. Μερικά ρούχα που κουβαλάς και κάποια τρόφιμα μαζί σου. Η τρίτη νύχτα είναι η χειρότερη. Σε πιάνει ο πανικός και το άγχος και φαντάζεσαι ό,τι χειρότερο μπορεί να σου συμβεί. Και εκεί πάνω είναι η στιγμή που αρχίζεις και λειτουργείς αρνητικά για τον εαυτό σου. Μπορεί να πάθεις κατάθλιψη, να γίνεις βίαιος. Δεν σημαίνει δηλαδή ότι το περιβάλλον που ζεις είναι ο κίνδυνος. Εγώ εντόπισα τον κίνδυνο μέσα μου. Αρχίζεις να χάνεσαι και λες ότι πρέπει να βρεις λύση, αλλά δεν μπορείς να βρεις λύση και είσαι έξω, στο τίποτα».
Ψάχνοντας στο Διαδίκτυο βρήκε την «Κλίμακα». «Τώρα είμαι μια χαρά. Η "Κλίμακα" με βοήθησε πρώτα από όλα ψυχολογικά. Γιατί βρήκα μια απίστευτη υποστήριξη. Αμέσως πήρα τα πάνω μου. Ξεπέρασα την κατάθλιψη που είχε κολλήσει σαν μικρόβιο πάνω μου. Γιατί ο άστεγος είναι και καταθλιπτικός είτε το θέλει είτε όχι. Όσο δυνατός χαρακτήρας και αν είναι. Ξεπέρασα την κατάθλιψη εύκολα σχετικά και άρχισα πια να σκέφτομαι πάλι το μέλλον. Να δω τι θα κάνω από εδώ και πέρα».
Ο Γιώργος σε τέσσερα χρόνια συνταξιοδοτείται και όταν πάρει την σύνταξη ονειρεύεται να ταξιδέψει. Μέχρι τότε θέλει να βρει μια δουλειά και να επιβιώνει αξιοπρεπώς. Δεν ζητάει από κανένα συμπόνια, ούτε ελεημοσύνη. Γιατί όπως λέει «ο νεοάστεγος είναι ένας άνθρωπος πολύ νορμάλ με όνειρα και φιλοδοξίες, αλλά και με πολλές ατυχίες».
Αν θα μπορούσε, μας λέει, να σώσει τη χώρα μόνο η αλληλεγγύη που υπάρχει, θα ήταν θαυμάσιο. Αλλά αυτό δεν γίνεται. «Δεν μιλάμε καν για κράτος πρόνοιας γιατί αυτό είναι ένα ακόμη πιο ψηλό σκαλί. Αυτό εδώ δεν είναι ούτε καν κράτος. Είναι ένα ξέφραγο αμπέλι όσον αφορά τους κυβερνώντες. Εμένα δεν με νοιάζει πότε θα ξεχρεώσουμε. Γιατί ας υποθέσουμε ότι κάποτε η χώρα ξεχρεώνει αυτά που χρωστάει. Εμένα τότε θα με έχουν ξεχάσει όλοι, θα υπάρχουν μόνο κάποιες φωτογραφίες μου σε ένα καδράκι σε κάποιο οικογενειακό σπίτι. Θα έχω γίνει χώμα»….
Ο Λέων σπούδασε Καλές Τέχνες στο εξωτερικό και εργάζεται ως αγιογράφος. Εδώ και 13 μήνες είναι άστεγος. Έζησε 45 ημέρες στο δρόμο, μέχρι που ο γιος του του πρότεινε να απευθυνθεί στην «Κλίμακα» όπου ζει σήμερα.
«Είμαι αγιογράφος. Έπαιρνα παραγγελίες, τις παρέδιδα, πληρωνόμουν, ή ορισμένοι αγόραζαν εικόνες έτοιμες. Όταν βλέπεις σιγά σιγά ότι η ζήτηση ελαττώνεται καταλαβαίνεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Κάποια στιγμή έφτασε η ζήτηση να μηδενιστεί. Αρχίζεις να τρως από τα έτοιμα. Όταν τελειώσουν και τα έτοιμα αρχίζεις να χρωστάς ενοίκια, κοινόχρηστα, ΔΕΗ, ΟΤΕ τα πάντα. Και όταν δεν έχεις να πληρώσεις βρίσκεσαι στο δρόμο. Είναι πάρα πολύ απλό».
Την πρώτη νύχτα στο δρόμο αισθάνθηκε ανακούφιση. «Δεν είχα κανέναν να μου χτυπήσει την πόρτα και να μου πει χρωστάς τρεις μήνες κοινόχρηστα. Δεν θα έπαιρνε κανένας τηλέφωνο να μου πει δεν πλήρωσες το ενοίκιο… Όταν αυτά τα αφήνεις πίσω σου ανακουφίζεσαι. Αναγεννιέσαι αν θέλεις. Και παίρνεις απόφαση ότι από τώρα και ύστερα θα ξεκινήσει κάτι καινούργιο. Ίσως δεν θα είναι θετικό όπως ήταν η προηγούμενη ζωή σου αλλά θα είναι κάτι πολύ καινούργιο».
Ο δρόμος, μας λέει, είναι μία ρουτίνα. Αν καταφέρεις και την σπάσεις, τότε συνηθίζεται. «Το πρόβλημα του άστεγου είναι πώς να περάσουν οι ώρες. Πέρασε η σημερινή ημέρα, η αυριανή θα είναι ίδια. Δηλαδή θα τρέξεις στα συσσίτια, θα προσπαθήσεις να βρεις φαγητό, θα προσπαθήσεις να βολευτείς κάπου, ξέρεις ή δεν ξέρεις που θα περάσεις τη νύχτα. Είναι μια ρουτίνα».
Ο Λέων δεν ήθελε να απευθυνθεί σε κάποιο φίλο του για βοήθεια. Γιατί τότε θα έπαυε, όπως λέει, να είναι φίλος του. «Μια φιλία τη χτίζεις με το χρόνο. Η φιλία ξεκινά σιγά σιγά και σαν το παλιό κρασί φτάνει σε ένα καλό επίπεδο. Το να πας σε ένα φίλο να σε φιλοξενήσει είναι εκμετάλλευση του φίλου. Την πρώτη εβδομάδα περνάς καλά, τη δεύτερη εβδομάδα κάτι δεν είναι πολύ καλά, την τρίτη βδομάδα καταλαβαίνεις ότι όντως κάτι δεν πάει καλά και θα πρέπει να φύγεις. Αλλά φεύγοντας αφήνεις πίσω το φίλο σου που δεν είναι πια φίλος σου».
Σε πέντε μήνες δικαιούται να πάρει σύνταξη και αυτό τον χαροποιεί ιδιαίτερα. «Σχέδια έχω πολλά, αλλά το θέμα είναι ποια μπορώ να πραγματοποιήσω. Αν είμαι υγιής και πάρω μία υποφερτή σύνταξη θα ανοίξω τα φτερά μου, κάνοντας πράγματα που πάντα ήθελα να κάνω. Θα γράψω. Δεν σημαίνει ότι θα σταματήσω την αγιογραφία... Δεν θα γίνω ο συνταξιούχος του καφενείου. Δεν θα αφήσω τη σύνταξη να μου δώσει τον πρόωρο θάνατο».
Μιλώντας για το μέλλον το δικό του και της Ελλάδας ο Λέων δεν διστάζει να τα βάλει με τους πολιτικούς. «Το δικό μου το μέλλον εξαρτάται από μένα. Εγώ ορίζω το δικό μου το αύριο. Εγώ θα πάρω την απόφαση για μένα. Αλλά δυστυχώς για την Ελλάδα την απόφαση την παίρνουν κάποιοι ψευδοπολιτικοί που δεν θα έπρεπε να είναι εκεί πάνω και να μας κυβερνάνε. Θα πρέπει να βρεθεί ένα νέο αίμα, ένας νέος ηγέτης με όραμα για να οδηγήσει την Ελλάδα σωστά στο αύριο».
Λυπάται για τη νέα γενιά που βλέπει τα όνειρά της να γκρεμίζονται. «Μια γενιά έχει χαθεί γιατί οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν την εύκολη λύση. Όταν τους έλειπε κάτι από το ταμείο το δανείζονταν για να το συμπληρώσουν. Όταν δανείζεσαι κάτι όμως κάποια στιγμή πρέπει να το πληρώσεις».
Ο Λέων αγαπά την Ελλάδα και προτείνει στους νέους που θέλουν να δημιουργήσουν να μείνουν εδώ και να το παλέψουν. «Η Ελλάδα δεν πληγώνει ποτέ. Εμένα με πλήγωσαν οι πολιτικοί. Όχι μόνο αυτοί που δεν ψήφισα αλλά και αυτοί που ψήφισα».
Κική Μαργαρίτη
ΠΗΓΗ