Στις 13 Ιουνίου του 323π.Χ. πεθαίνει ο Αλέξανδρος στα βάθη της Ασίας.Ο θάνατος του ανίκητου στρατηλάτη γεννάει στους υπόδουλους Αθηναίους την ελπίδα πάλι για ελευθερία. Αποστέλλοντας μήνυμα συσπείρωσης και στις άλλες ελληνικές πόλεις δημιούργησαν έναν αντιμακεδονικό συνασπισμό, στον οποίο όμως μόνον η μειοψηφία συνέτρεξε.Περιέργως σε αυτή την κρίσιμη καμπή για την ιστορία της δημοκρατίας, στρατηγός του εγχειρήματος ήταν ο Λεωσθένης, δηλαδή το σθένος του λαού. Η πρώτη μάχη μεταξύ Λεωσθένους και Αντιπάτρου δίδεται στις Θερμοπύλες με νικητές τους Αθηναίους. Ο Αντίπατρος νικημένος οχυρώνεται στη Λαμία, εξ'ου και η ονοματοδοσία του πολέμου ως Λαμιακός.

Οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους πολιορκούν τον Μακεδόνα στρατηγό αυτοκράτορα της Ευρώπης, και μετά την προσχώρηση και των Θεσσαλών στο στρατόπεδο των Αθηναίων, ο Αντίπατρος ζητάει συνθηκολόγηση. Οι Αθηναίοι απαιτούν παράδοση η οποία δεν γίνεται δεκτή, με τη συνέχιση της πολιορκίας που οδηγεί στον βαρύτατο τραυματισμό και θάνατο του Λεωσθένους με αντικατάστασή του από τον Αντίφιλο.

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Ο Αντίπατρος καλεί σε βοήθεια τον συνΒασιλέα Κρατερό από την Κιλικία με 11.000 εμπειροπόλεμους Μακεδόνες. Οι Αθηναίοι προσπαθούν δια θαλάσσης να εμποδίσουν την είσοδο του Κρατερού από τον Ελλήσποντο, αλλά η συντριπτική υπεροχή της ναυτικής δύναμης του Μακεδόνος Κλείτου κατά 240 νήες οδήγησε στην ολοκληρωτική καταστροφή του Αθηναϊκού στόλου.

Με τη συσπείρωση του Μακεδονικού στρατού η πλειοψηφία των συμμάχων των Αθηναίων εγκαταλείπουν το πεδίον της μάχης και μόνον Αθηναίοι και Αιολείς μένουν μέχρι την πλήρη καταστροφή.
Ο Αθηναίος ρήτωρ Φωκίων αποσοβεί την απόβαση του Κλείτου στην ανοχύρωτη Αθήνα και την είσοδο του Μακεδονικού στρατού στην πόλη.
Οι Αθηναίοι ηττημένοι αποδέχονται τους βαρείς όρους.

Τον Οκτώβρη του 322 εγκαθίσταται μακεδονική φρουρά στη Μουνιχία, καταλύεται η δημοκρατία και επιβάλλεται τιμοκρατία, δηλαδή να θεωρούνται πολίτες της Αθήνας οι έχοντες περιουσία τουλάχιστον 2.000 αττικών δραχμών.

Οι διώξεις των Δημοκρατικών Αθηναίων ήταν ανηλεείς. Ο Δημοσθένης που είχε κληθεί από την εξορία για να βοηθήσει την Αθήνα στις δύσκολες αυτές στιγμές πίνει δηλητήριο για να γλιτώσει τα φριχτά βασανιστήρια. Στον Υπερείδη ακρωτηριάζουν τη γλώσσα και εν συνεχεία τον θανατώνουν. Όλοι οι γνωστοί δημοκρατικοί διώκονται και θανατώνονται σε όλη την Ελληνική επικράτεια.

Οι ολιγαρχικοί της Αθήνας ήταν ικανοποιημένοι με την εξέλιξη αλλά γνώριζαν ότι και αυτές οι βιαιότητες δεν ήταν αρκετές. Σε αντίστοιχες πράξεις είχαν προβεί και επί Τριάκοντα Τυράννων, σε διωγμούς και μαζικές δολοφονίες αλλά η δημοκρατία ξαναγεννήθηκε.

Την δημοκρατία την γεννούσε ο φτωχός Αθηναϊκός λαός. Οι αριστοκρατικοί έπρεπε μια και για πάντα να ξεριζώσουν το “κακό” και αυτό έκαναν. Με τη συμβολή του Αντιπάτρου, εκπάτρισαν μία ολόκληρη κοινωνική τάξη, τους Θήτες στα έλη της Θράκης.
Η δημοκρατία των Αθηναίων, η πολιτεία των απλών πολιτών είχε πεθάνει για πάντα.
Α.Κασσιός