Η πόρτα ανοίγει για να µπούµε. Ή για να υποδεχτούµε κάποιον. Ανώδυνο; Κάθε άλλο. Σε πόσους δεν θα θέλαµε να την κλείσουµε στα µούτρα; Η πόρτα είναι ένα σύνορο. Κι ένας κόσµος χωρίς σύνορα παραµένει ένα άπιαστο όνειρο.

Το σύνορο φτιάχτηκε πρώτα από τη φύση. Μαζί µε τη γη, η γεωµορφολογία διαµόρφωσε και τους ανθρώπους. Γι’ αυτό, το σύνορο είναι κυρίως γεωγραφικό. Είναι ένα εδαφικό ορόσηµο που λειτουργεί σαν ταυτότητα, µια γραµµή που σηµαδεύει διαφορές στα ήθη και τα έθιµα, όσο κι αν είναι εύκολη η διάβασή της, λέει ο γεωγράφος Μισέλ Φουσέ. Επιβεβαιώνει την ύπαρξη του άλλου. Η ιδέα πως είµαστε όλοι όµοιοι είναι παράδοξη, έρχεται να προσθέσει ο συγγραφέας Ρεζίς Ντεµπρέ. Και τα µεταναστευτικά κύµατα έδειξαν ότι η ιδέα πως µπορούµε να είµαστε γείτονες οποιουδήποτε δεν είναι παρά µια αυταπάτη.
Ανάµεσα στα σύνορα και την κατάργησή τους έκαναν και κάνουν καριέρα πολλοί κατεργαρέοι. Τι είναι το ισραηλινό τείχος; Τι είναι το τείχος του Ρίο Γκράντε; «?εν είναι παρά φράγµατα που υπάρχουν µόνο και µόνο επειδή δεν υπάρχουν αληθινά σύνορα», λέει ο Μισέλ Φουσέ. «Σε έναν κόσµο όπου σβήνονται τα σύνορα, τα φράγµατα πολλαπλασιάζονται. Κι είναι αυτό ένα παράδοξο που γεννιέται από τον φόβο». Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσµιου Πολέµου ζούµε µε την ιδέα πως τα σύνορα είναι κάτι κακό. Οµως συχνά προστατεύουν τον αδύνατο από τον δυνατό.
Η παγκοσµιοποίηση κήρυξε την υπέρβαση των συνόρων, αλλά αυτό δεν εµπόδισε τη δηµιουργία 27.000 χιλιοµέτρων νέων συνόρων µετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης και την αποσύνθεση των Βαλκανίων. «Αυτή η καλοπροαίρετη παγκοσµιοποίηση δεν είναι παρά µια νέα αποικιοκρατία», διαβεβαιώνει ο Ρεζίς Ντεµπρέ. Και το περίφηµο δικαίωµα «ανθρωπιστικής επέµβασης» δεν είναι παρά η άρνηση του σεβασµού που επιβάλλει η ύπαρξη συνόρων. Αραγε θα καταλήξουµε στην επιβολή της δυτικής δηµοκρατίας µε άρµατα µάχης παντού, όπως στο Ιράκ;
Πίσω από τα σύνορα κρύβονται τα έθνη. Και αυτά τα έθνη εποφθαλµιά σήµερα η παγκοσµιοποίηση. «Ενας λαός που θέλει να διαφυλάξει την επικράτειά του, πρέπει να την προστατεύσει από τα αρπακτικά», λέει η ΑνίκΣτίβενς, καθηγήτρια της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήµιο της Λιέγης. «Οµως, όταν τις αποφάσεις τις παίρνουν οι ολιγαρχίες, συχνά τα σύνορα αφήνουν να περνούν εκείνους που δεν πρέπει και εµποδίζουν να περνούν εκείνους που πρέπει».
Ζούµε σήµερα σε µια εποχή γενικής αποδόµησης που σβήνει κάθε σύνορο εν ονόµατι µιας ψευδούς ελευθερίας. Οµως – και σε αυτό συµφωνούν τόσο οι υπέρµαχοι όσο και οι πολέµιοι των συνόρων – οι µοναδικοί που ζουν πραγµατικά σε έναν κόσµο χωρίς σύνορα είναι σήµερα οι χρηµατιστές και οι τραπεζίτες. Γι’ αυτό ακριβώς, άλλωστε, η χωρίς όρια πλεονεξία τους µπόρεσε να παρασύρει σε µία βαθιά οικονοµική κρίση ολόκληρο τον πλανήτη.

Του Ρούσσου Βρανά
ΠΗΓΗ   RADAR ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ