Νομίζω ότι δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή για να ασχοληθεί κανείς με το θέμα της ευθύνης που φέρει ο καθένας από μας, είτε σαν πολίτης, είτε σαν πολιτικός απέναντι στο κράτος, αλλά και σαν Έλληνας απέναντι στη χώρα.Νόμος “περί ευθύνης πολιτών” δεν υπάρχει. Ευτυχώς.

Αλίμονο αν παίρναμε ως παράδειγμα τον διαβόητο νόμο “περί ποινικής ευθύνης των Υπουργών” του οποίου η μόνη χρησιμότητα είναι να καταργεί αυτήν ακριβώς την ευθύνη στην οποία αναφέρεται. Ένας νόμος του 2003 της κυβέρνησης Σημίτη, ο οποίος σχεδιάστηκε από τον νυν πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο και συνυπογράφεται, μεταξύ άλλων, από τον Άκη Τσοχατζόπουλο.

Ένας νόμος βαθύτατα αντισυνταγματικός, ο οποίος προσβάλλει άμεσα την αρχή της ισονομίας και δεν καταργήθηκε, παρόλα αυτά, από καμία από τις τρεις κυβερνήσεις που ακολούθησαν.

Το ίδιο πολιτικό σύστημα το οποίο με περίτεχνο τρόπο κατάφερε να αποποιηθεί κάθε ουσιαστικής ευθύνης, έχει ρίξει ταυτόχρονα το βάρος της στον πολίτη. Πως; Πείθοντάς τον πως “μαζί τα φάγαμε”. Κουνώντας του το δάχτυλο επειδή ενδεχομένως φοροδιαφεύγει για λίγα τετραγωνικά ημιυπαίθριου χώρου, ασχέτως αν πολιτικοί, υψηλόβαθμοι δημόσιοι λειτουργοί και επιχειρηματίες διακινούν ανεξέλεγκτα δισεκατομμύρια, βαφτίζουν τις παράνομες βίλες τους «αναψυκτήρια» και τις πισίνες τους «δεξαμενές ομβρίων υδάτων».

Κατηγορώντας τον επειδή μπορεί να έχει κάποιον συγγενή διορισμένο στο Δημόσιο, δικαίως ή αδίκως δεν το εξετάζουμε. ΟΛΟΙ οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι διεφθαρμένοι κηφήνες, έτσι δεν είναι;

Χρεώνοντας στον πολίτη το γεγονός ότι δεν ζητά απόδειξη, άρα… δεν αγαπά την Ελλάδα. Αυτό φταίει, τελικά. Δε ζητούσαμε αποδείξεις.

Είναι ατομική υποχρέωση του καθένα να τηρεί τους νόμους και αν δεν το κάνει, η αρμοδιότητα για να επιβληθούν οι ανάλογες κυρώσεις εμπίπτει στο κράτος. Είναι τουλάχιστον γελοίο ένα αναποτελεσματικό κράτος να μεταθέτει τις ευθύνες του στους πολίτες, αποκαλώντας τους συλλήβδην “διεφθαρμένους”. Η ευθύνη για την εφαρμογή των νόμων και την πάταξη της διαφθοράς ανήκει αποκλειστικά σε αυτό.

Φταίμε, βέβαια, που ζητούσαμε ρουσφέτια. Δηλαδή φταίει ο κάθε μεροκαματιάρης που ονειρεύτηκε ένα καλύτερο μέλλον για το παιδί του και το σπούδασε, πληρώνοντας με αίμα ένα αδηφάγο σύστημα δήθεν δωρεάν παιδείας, για να το δει να καταλήγει άνεργο. Φταίει λοιπόν αυτός που χτύπησε την πόρτα των βουλευτών και όχι εκείνοι που διόρισαν το παιδί του. Μήπως ο ίδιος απλός πολίτης φταίει και για τους “ημέτερους” που διορίζονταν  σε διευθυντικές θέσεις οργανισμών και υπουργείων ακόμα και χωρίς απολυτήριο λυκείου;

Φταίμε που θέλαμε όλοι να μπούμε στο Δημόσιο. Όπως ο εργαζόμενος που προσπαθούσε να αποφύγει πάση θυσία έναν ιδιωτικό τομέα τελείως ανεξέλεγκτο, με άθλιες συνθήκες εργασίας, ενίοτε χωρίς καν ασφάλιση. Και αυτά ήταν στις καλές εποχές. Τώρα πια φτάσαμε στο σημείο να μην υπάρχει καμία απαίτηση από τον εργοδότη, αρκεί να προσφέρει δουλειά. Έστω και για 400 Ευρώ. Προσεχώς 200.

Η ευθύνη της δημιουργίας κατάλληλων συνθηκών για μια υγιή οικονομία ανήκει στο Κράτος, όχι στον εργαζόμενο. Η ευθύνη για τους διορισμούς, είτε νόμιμους, είτε παράνομους, ανήκει σε αυτούς που τους μεθοδεύουν.

Μήπως φταίει ο κάθε ασθενής ή η οικογένειά του που έχει μάθει ότι για να βρει κρεβάτι σε νοσοκομείο ή για να κλείσει ημερομηνία για επείγουσα επέμβαση σε λιγότερο από εξάμηνο πρέπει να δώσει το καθιερωμένο φακελάκι; Φταίνε οι νοσηλευτές στο δημόσιο νοσοκομείο ή οι νέοι γιατροί που εργάζονται σε συνθήκες εμπόλεμης ζώνης επειδή δεν υπάρχουν επαρκή μέσα και προσωπικό για να λειτουργήσει σωστά το εθνικό σύστημα υγείας;

Φταίει ο κάθε ασφαλισμένος ο οποίος τόσα χρόνια πλήρωνε τις (υπέρογκες για τα δεδομένα της ΕΕ) εισφορές του επειδή κατασπαταλήθηκαν τα αποθεματικά των ταμείων για την παροχή παράνομων συντάξεων; Μήπως φταίει για την αγορά τόνων άχρηστου υγειονομικού υλικού σε υπέρογκες τιμές ή για την καταχρηστική συνταγογράφηση φαρμάκων που κατέληγαν σε πηγάδια;

Η ευθύνη για τη σωστή λειτουργία του συστήματος Πρόνοιας ανήκει στο Κράτος, όχι στους δικαιούχους. Το Κράτος έχει την υποχρέωση να ελέγχει σε ποιους δίνει συντάξεις, που κατευθύνονται οι δαπάνες, που υπάρχουν ελλείψεις και να εντοπίζει που έγιναν ατασθαλίες. Και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να τιμωρεί τους δικαιούχους-χρηματοδότες του συστήματος κόβοντας τις συντάξεις τους και καταργώντας την περίθαλψή τους εξαιτίας της διαφθοράς και της σπατάλης που το ίδιο  καλλιέργησε.

Η ευθύνη των κυβερνώντων απέναντι στους πολίτες έχει τρεις πτυχές: θεσμική, νομική και ηθική.

Η θεσμική ευθύνη αφορά στην τήρηση του Συντάγματος και στη σωστή, ανεξάρτητη λειτουργία των τριών εξουσιών. Η νομοθετική εξουσία (Βουλή), η εκτελεστική εξουσία (κυβέρνηση) και η δικαστική εξουσία (δικαστήρια) οφείλουν να λειτουργούν ανεξάρτητα και να ασκούν έλεγχο η μία στην άλλη.

Προσέξτε, να «ασκούν έλεγχο», όχι να «ελέγχουν» όπως συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα. Ουσιαστικά, η Βουλή αποτελεί άβατο για τη δικαιοσύνη, ενώ η δικαστική εξουσία εξαρτάται από την κυβερνητική εξουσία. Οι βουλευτές χρησιμοποιούν την αστυνομία σαν προσωπική ασφάλεια, υψηλόβαθμα κομματικά στελέχη κατέχουν ταυτόχρονα καίριες θέσεις στο Δημόσιο και πάει λέγοντας.

Αν, δε, προσθέσουμε στην εξίσωση και τη λεγόμενη «τέταρτη εξουσία», τον Τύπο και τη διαπλοκή του με τα κόμματα και την εκάστοτε κυβέρνηση…

Η νομική ευθύνη προϋποθέτει τη σωστή εφαρμογή των συνταγματικά ορθών νόμων. Το Κράτος οφείλει να εξασφαλίζει ότι το ίδιο λειτουργεί πάντα μέσα στο πλαίσιο του νόμου (και του Συντάγματος) αλλά και ότι ισχύει ισονομία για κάθε πολίτη, είτε είναι ένας “απλός” συνταξιούχος, είτε είναι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός.

Δεδομένου ότι οι κυβερνώντες στην Ελλάδα έχουν θέσει εαυτούς υπεράνω του νόμου δεν πιστεύω ότι χρειάζεται κάποιο σχόλιο εδώ.

Η ηθική ευθύνη αφορά απλά στην προσωπική αξιοπρέπεια. Υπερτερεί των δύο προηγούμενων πτυχών με την έννοια ότι αν ο οποιοσδήποτε κατέχει μια θέση εξουσίας αποτύχει θεσμικά ή νομικά, οφείλει αν μη τι άλλο να παραιτηθεί του αξιώματός του.

Δεν είναι δυνατόν σε κάθε άλλη προηγμένη χώρα της Ευρώπης (εκτός Ιταλίας) να παραιτούνται υπουργοί και Πρόεδροι για παραπτώματα έστω και λίγων εκατοντάδων Ευρώ και στην Ελλάδα το ένα σκάνδαλο δισεκατομμυρίων να διαδέχεται το άλλο και να μην κινείται φύλλο. Να παραδέχεται η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός την πλήρη τους απραξία επί ένα εξάμηνο για μέτρα (στα οποία κάκιστα μεν συμφώνησαν, αλλά συμφώνησαν) και να μην κινείται κανένας από την καρέκλα του. Να μιλούν συνεχώς για κάποιες ακαθόριστες “πολιτικές” ευθύνες οι οποίες έχουν άγνωστο παραλήπτη και κενό νόημα. Να έχουν το θράσος να απειλούν με “ακυβερνησία”. Ενώ τώρα ε;

Η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, οι κυβερνήσεις υπογράφουν αδιανόητες συμφωνίες, αποτυγχάνουν να τις τηρήσουν, μας εκθέτουν διεθνώς, προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας, κατασπαταλούν τα λεφτά των φορολογούμενων και το μόνο που ακούμε ως αυτοκριτική είναι ένα αόριστο «κάναμε λάθη».

Δεν “κάνατε λάθη”, κυρίες και κύριοι, καταστρέψατε συστηματικά την Ελλάδα επί 30 χρόνια. Και δεν αναλάβατε ποτέ τις ευθύνες σας για αυτό. Κανένας από εσάς. Ούτε ένας. Ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που προφυλακίστηκε, το τονίζω, προφυλακίστηκε για ένα από τα πλείστα όσα σκάνδαλα στα οποία έχει αναμιχθεί είναι ο Άκης Τσοχατζόπουλος. Το 2012. Προεκλογικά.

Αυτή είναι η απόδειξη ότι η Ελλάδα αλλάζει; Η προφυλάκιση ενός αποδιοπομπαίου τράγου και της κατσίκας του; Το κυνήγι μαγισσών-οροθετικών ιερόδουλων; Ο εγκλεισμός λαθρομεταναστών σε ένα προχειροστημένο κέντρο; Αλήθεια, το ΠΑΣΟΚ έδωσε σε κανέναν από τους υποτιθέμενους 250.000  ψηφοφόρους του μεγάλου του ηγέτη απόδειξη για τα 2 Ευρώ που κατέβαλλαν για να τον ψηφίσουν;

Τελικά, αυτή είναι η πραγματική ευθύνη μας ως πολίτες. Το ότι τόσα χρόνια δεν ζητήσαμε απόδειξη. Ή το λογαριασμό. Το ότι ο Έλληνας πίστεψε τους πολιτικούς όταν έλεγαν πως τάχα τα χρήματα της Ευρώπης ήταν δικαιωματικά δικά μας. Και στήσαμε τη  ζωή μας με δανεικά, αντί να εκμεταλλευτούμε την πραγματική χρηματοδότηση της ΕΟΚ (και αργότερα ΕΕ) για να φτιάξουμε κάτι που θα απέδιδε καρπούς.

Μόνοι μας θα το κάναμε, θα μου πείτε; Όχι. Άλλα δεν το απαιτήσαμε ποτέ από τις κυβερνήσεις μας. Μείναμε στο “Τσοβόλα δώστα όλα” και στην εικονική ευμάρεια του Ευρώ, του Χρηματιστηρίου (πριν σκάσει) και των Ολυμπιακών (πριν μας έρθει ο λογαριασμός).

Δεν το πιστέψαμε. Δεν το διεκδικήσαμε. Δεν προσπαθήσαμε ποτέ να αλλάξουμε πραγματικά την Ελλάδα. Επαναπαυτήκαμε. Βαλθήκαμε να γίνουμε όλοι επιστήμονες. Λες και ο πεινασμένος δικηγόρος είναι καλύτερος από τον χορτάτο αγρότη. Αυτή είναι η ευθύνη μας ως πολίτες. Το αν ζητήσαμε απόδειξη ή όχι από το μάστορα ελάχιστη σημασία έχει.

Σημασία έχει ότι δεν τιμωρήσαμε όσους μας έφεραν ως εδώ. Και αν δεν το κάνουμε και τώρα δε θα πληρώσουμε μόνο εμείς και τα παιδιά μας, αλλά και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι που περιμένουν πάλι από εμάς να δείξουμε το δρόμο της Αντίστασης. Αυτή είναι η δική μας ευθύνη.

Μουσικό Διάλειμμα #12

Θα κάνω μια αλλαγή
Για μια φορά στη ζωή μου
Να νιώσω καλά
Θα κάνω τη διαφορά, θα επανορθώσω

[...]

Αρχίζω από τον άνθρωπο στον καθρέφτη
Ν’αλλάξει συνηθείες του ζητώ
Πιο ξεκάθαρο μήνυμα δεν υπάρχει
Αν τον κόσμο θες καλύτερο
Κοίτα τον εαυτό σου και κάνε μια αλλαγή.

ΠΗΓΗ ΧΡΕΩΚΟΠΗΜΕΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ