Έντονες είναι οι διαμαρτυρίες πολλών ελληνικών επιχειρήσεων έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού που αντιμετωπίζουν από τις θυγατρικές πολυεθνικών επιχειρήσεων, εξαιτίας του ότι ορισμένες από αυτές αποφεύγουν να καταβάλλουν φόρους…

«Δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση που μας έχει πλήξει, δεν είναι μόνο τα υψηλά επιτόκια που καλούμεθα να πληρώσουμε για τα δάνειά μας, είναι και το γεγονός ότι πολλές ξένες εταιρείες που μας ανταγωνίζονται καταφέρνουν να μην πληρώνουν φόρους», δήλωσε στο Euro2day.gr γνωστός Έλληνας επιχειρηματίας, ο οποίος συμπλήρωσε:

«Σε αρκετές περιπτώσεις οι ξένες εταιρείες έρχονται στην Ελλάδα, οδηγούν σε αύξηση των εισαγωγών και στο τέλος της ημέρας καταφέρνουν να μην πληρώνουν φόρους εισοδήματος. Αν δει κάποιος τα ετήσια αποτελέσματα που δημοσιεύουν, θα διαπιστώσει πως εδώ και πολλά χρόνια καταγράφουν ζημίες, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου έχουν καρπωθεί μεγάλα μερίδια στην εγχώρια αγορά. Εμείς τόσα χρόνια πληρώνουμε φόρους και αυτοί όχι».

Το όλο θέμα, βέβαια, είναι πολύ ευρύτερο από το πλήγμα που δέχονται κάποιες ελληνικές επιχειρήσεις. Έχει λάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις εξαιτίας της αδυναμίας πολλών ευρωπαϊκών κρατών να συλλέξουν φόρους και να εξυγιάνουν τα δημόσια οικονομικά τους. Σε επίπεδο μάλιστα Ευρωπαϊκής Ένωσης εξετάζεται πώς μέσα από μια σειρά αποφάσεων και ενεργειών θα σταματήσουν ουσιαστικά να μεταφέρονται φορολογικά έσοδα από την Ευρώπη των 27 σε άλλες γεωγραφικές περιοχές.
Η περίπτωση των Starbucks

Γενικότερα, πολλές πολυεθνικές εταιρείες κατηγορούνται για το «transfer pricing», δηλαδή για τη μεταφορά των κερδών τους ανά χώρα κατά τέτοιον τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείται η συνολική φορολογική τους επιβάρυνση. Με άλλα λόγια, μέσω διαφόρων τεχνικών, οι όμιλοι μεταφέρουν κέρδη από χώρες με υψηλό φορολογικό συντελεστή σε άλλες με πολύ χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση, οι οποίες συχνά ονομάζονται και φορολογικοί παράδεισοι.

Σύμφωνα με τις ίδιες κατηγορίες, οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι ιδιαίτερα σύνθετες και οι ακολουθούμενες διαδικασίες δαιδαλώδεις, με αποτέλεσμα να… χάνεται όποιος προσπαθεί να βρει την άκρη του νήματος.

Αξιοσημείωτο είναι πρόσφατο δημοσίευμα του Reuters (Οκτώβριος 2012) σχετικά με τη θυγατρική των Starbucks στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με το εκτενές δημοσίευμα του διεθνούς πρακτορείου, η θυγατρική της συγκεκριμένης αλυσίδας στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1998 μέχρι σήμερα έχει πληρώσει φόρο εισοδήματος μόλις 8,6 εκατ. στερλίνες. Κατά την τελευταία τριετία, μάλιστα, η θυγατρική εμφανίζεται ζημιογόνος, παρά το γεγονός ότι σημείωσε κύκλο εργασιών ύψους 1,2 δισ. λιρών.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, μια άλλη γνωστή αλυσίδα, τα McDonald’s, είχε καταβάλει πολλαπλάσιους φόρους πάνω από 80 εκατομμύρια λίρες στο βρετανικό δημόσιο.

Το οξύμωρο, όπως αναφέρει το Reuters, είναι το γεγονός ότι το διάστημα δραστηριοποίησης της Starbucks στο Ηνωμένο Βασίλειο το management της μητρικής εταιρείας δήλωνε πως η δραστηριότητα είναι κερδοφόρος, πως είναι πολύ ικανοποιημένοι με αυτήν και πως είναι παράδειγμα προς μίμηση.

Δηλαδή, από τη μία πλευρά, η μητρική, της οποίας οι μετοχές τελούν υπό διαπραγμάτευση στο χρηματιστήριο, «έσταζε μέλι» για την πορεία της θυγατρικής στο Ηνωμένο Βασίλειο -δικαιολογώντας έτσι την απόδοση που είχαν οι μέτοχοι από τη συγκεκριμένη τοποθέτηση- και από την άλλη η θυγατρική του Λονδίνου εμφάνιζε ζημιογόνα αποτελέσματα ή έστω πολύ χαμηλά κέρδη στη βρετανική εφορία…

Η απάντηση της εταιρείας είναι πως εφαρμόζει πιστά τα διεθνή λογιστικά πρότυπα και πως θέλει να καταβάλει τη δίκαιη φορολογία, όπως αυτή προκύπτει από τη νομοθεσία. Ωστόσο, όπως σημειώνει το Reuters, το εισόδημα από το εξωτερικό της αμερικανικής Starbucks επιβαρύνθηκε με μέσο φορολογικό συντελεστή 13%, έναν από τους χαμηλότερους στον τομέα των καταναλωτικών αγαθών…

Το Reuters αναφέρει χαρακτηριστικά το εξής: Η Starbucks σχετικά με τη θυγατρική της στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι σαν να προσφέρει δύο καφέδες: Στους επενδυτές πουλάει έναν espresso δυνατό και τονωτικό, ενώ στον Βρετανό έφορο δίνει έναν ελαφρύ γαλλικό καφέ…

Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρονται επίσης και διάφοροι τρόποι μέσω των οποίων μπορούν πολυεθνικές εταιρείες να ελαχιστοποιήσουν τους φόρους που καταβάλλουν, μεταφέροντας κέρδη από μια χώρα σε άλλη. Μεταξύ των τρόπων αυτών συγκαταλέγονται:

• Καταβολή υψηλών royalties σε εταιρείες του ίδιου ομίλου, που όμως δραστηριοποιούνται σε χώρες χαμηλού φορολογικού συντελεστή.

• Αγορά πρώτων υλών έναντι ακριβών τιμών από εμπορικές εταιρείες του ομίλου που έχουν έδρα σε άλλες χώρες.

• Δανεισμός από μια εταιρεία του ομίλου σε άλλη, με το σύνολο των χρεωστικών τόκων της δανειζόμενης εταιρείας να εκπίπτει και τη δανείστρια να μη φορολογείται για το σχετικό έσοδο

ΠΗΓΗ