«Δύο μεγάλες αποκρατικοποιήσεις» προσεχώς, προνομιούχες μετοχές, φορολογικό, μειώσεις στα ειδικά μισθολόγια, απολύσεις στο Δημόσιο, επικουρικές. Ένα δεκασέλιδο πυκνογραμμένο κείμενο παρέδωσε στους «εμπλεκόμενους» με τη νέα δανειακή σύμβαση υπουργούς ο Λουκάς Παπαδήμος μετά τη χθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου.

Το κείμενο αποτελεί, στην ουσία, τις βασικές αρχές του «δεύτερου Μνημονίου», καθώς απαρτίζεται από το σύνολο των υποχρεώσεων που καλείται να αποδεχθεί η χώρα προκειμένου, μαζί με τη συμφωνία για το «κούρεμα», να ανοίξει ο δρόμος προς το νέο δάνειο.

Άλλα σημεία του είναι διατυπωμένα με σαφήνεια (π.χ. για τις επικουρικές τίθεται η «περικοπή μη απαραίτητων παροχών των επικουρικών ταμείων») και άλλα παρατίθενται γενικά για παράδειγμα, γίνεται αναφορά στη μείωση του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους χωρίς ωστόσο να υπάρχει εξειδίκευση ως προς τον κατώτατο 13ο 14ο μισθό.

«Δύο αποκρατικοποιήσεις»

Έτερο σημείο που θεωρείται σημαντικό είναι αυτό που αφορά στις αποκρατικοποιήσεις, καθώς επισημαίνεται η ανάγκη να γίνουν «τουλάχιστον δύο μεγάλες» μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, χωρίς να διευκρινίζεται ποιες και πώς.

Στα «δύσκολα» σημεία ανήκει η νέα αύξηση των αντικειμενικών αξιών (κατά 25% με αναδρομική ισχύ από 1/1/2011) και οι απολύσεις στο Δημόσιο μέχρι το 2015, καθώς γίνεται λόγος για 150.000 λιγότερες θέσεις που θα προέλθουν «από τους υπαλλήλους που θα αποχωρήσουν κι από εκείνους που θα απολυθούν».

Περικοπές δαπανών, όχι νέοι φόροι

Στα «θετικά» του κειμένου εντάσσονται κατά τις ίδιες πηγές η δέσμευση ότι η δημοσιονομική προσαρμογή το 2012 θα επιδιωχθεί να γίνει από τη μείωση των δαπανών και όχι από επιβολή νέων φόρων αν και θα μπει «μαχαίρι» σε φοροαπαλλαγές που έχουν απομείνει. (Ειδικά για την κάλυψη της μαύρης τρύπας του 2011 που ανέρχεται σε 2 δις ευρώ, θα γίνει προσπάθεια να καλυφθεί από περιστολή αμυντικών και φαρμακευτικών δαπανών).

Επίσης, η σαφής αναφορά στη μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών κάτι που εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην πιο επιεική αντιμετώπιση του μισθολογικού κόστους στον ιδιωτικό τομέα.

Προνομιούχες και φορολογικό

Όσον αφορά στο κεφάλαιο για τις Τράπεζες, αναφέρεται σαφώς ότι όσες κριθούν βιώσιμες (viable) μετά το κούρεμα, η κεφαλαιακή τους ενίσχυση θα γίνει με έκδοση προνομιούχων μετοχών που σημαίνει ότι η διοίκησή τους δεν θα περάσει σε δημόσιο έλεγχο.

Αναλυτικά, τα μέτρα

Ειδικότερα, η τρόικα στο κείμενο ζητάει, μεταξύ άλλων, τα εξής:

- Λήψη μέτρων 1% του ΑΕΠ (περίπου 2,2 δισ. ευρώ) προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για το έλλειμμα του 2012, ο οποίος ωστόσο μένει να προσδιοριστεί. Τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι αποκλειστικά από την πλευρά των δαπανών και μάλιστα από την περικοπή μεγάλων κατηγοριών δαπανών. Στο πλαίσιο αυτό η τρόικα συστήνει το κλείσιμο δημοσίων φορέων και "μείωση απασχολούμενων", δηλαδή απολύσεις.

Άλλο μέτρο που συστήνουν είναι η μείωση των δαπανών για την υγεία, μέσω μείωσης των δαπανών για φάρμακα (ζητάει τουλάχιστον το 50% των συνταγογραφούμενων να είναι γεννόσημα και μείωση των αμυντικών δαπανών.

Στο κείμενο αναφέρεται πως θα οριστούν πιο λεπτομερώς τα μέτρα στο μέλλον.

- Υιοθέτηση ενός νόμου-πλαισίου για τις επικουρικές συντάξεις που θα συγχωνεύει όλα τα επικουρικά σε ένα ταμείο και θα προβλέπει περικοπές "προνόμια" των επικουρικών συντάξεων για το 2013-2014 σε συνδυασμό με τους στόχους του μεσοπρόθεσμου πλαισίου.

- Πιο αποτελεσματικός έλεγχος των προσλήψεων (εξασφάλιση τήρησης του κανόνα 1 πρόσληψη για κάθε 5 αποχωρήσεις) μαζί με έλεγχο των προσλήψεων στις αστυνομικές και στρατιωτικές σχολές.

- Μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, δημιουργία χρονοδιαγράμματος. Το χρονοδιάγραμμα που προβλέπει ότι έως τέλος Μαρτίου θα έχει ολοκληρωθεί ο διάλογος για το φορολογικό σύστημα αναφέρεται στο κείμενο ότι είναι πολύ σύντομο.

- Καθορισμός στο μέσον του 2012 των μέτρων περικοπής δαπανών για την διετία 2013-2014 για την εξασφάλιση των δημοσιονομικών στόχων. Μένει να προσδιοριστεί το ύψος του δημοσιονομικού κενού για αυτά τα δύο έτη.

- Εισαγωγή ενός προγράμματος για στοχευμένη μείωση προσωπικού στο Δημόσιο, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των δημοσιών υπαλλήλων κατά 150.000 έως το 2015. Στο συγκεκριμένο σημείο γίνεται λόγος επί λέξει για απολύσεις.

- Μεταφορά όλης της δικαιοδοσίας για την εποπτεία του ΕΟΠΥΥ και των άλλων ταμείων υγείας στο υπουργείο Υγείας. Οι αρμοδιότητες για την κοινωνική προστασία να περάσουν στο υπουργείο Εργασίας.

- Δημιουργία ενός χρονοδιαγράμματος για τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική και προϋπολογισμό.

- Ορισμός και δημοσιοποίηση διαδικασιών για την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες.

- Δημιουργία μιας διυπουργικής επιτροπής για την παρακολούθηση και δημοσίευση κάθε μήνα στο site του υπουργείο Οικονομικών της απόδοσης «των κοινωνικών δαπανών».

- Επίτευξη τριμηνιαίων ποσοτικών στόχων στην ανάληψη υποχρεώσεων του Δημοσίου.

- Αναθεώρηση του νόμου για την ανεξαρτησία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής προκειμένου το διοικητικό συμβούλιο της αρχής να αποκτήσει συμβουλευτικό χαρακτήρα και να ξεκαθαριστεί η «επαγγελματική εξουσία» του προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ ως επικεφαλής αξιωματούχου της και συντονιστή του εθνικού στατιστικού συστήματος. Η συγκεκριμένη απαίτηση της τρόικας «μυρίζει» παρέμβαση στην υπόθεση του φουσκώματος του ελλείμματος του 2009, καθώς το ζήτημα ξεκίνησε από κόντρα μελών του Δ.Σ. της ΕΛΣΤΑΤ και του προέδρου της.

- Νομοθέτηση για τη βελτίωση της ευελιξίας των μισθών.
- Μείωση των μη εργοδοτικών εισφορών κατά 10%.
- Απελευθέρωση των οδικών μεταφορών.
- Άνοιγμα του επαγγέλματος τω συμβολαιογράφων και σε ξένους υπηκόους.

- Περαιτέρω αύξηση των περιορισμών για τους δικηγόρους, με κατάργηση της υποχρεωτικής παρουσίας τους σε πολλές συναλλαγές όταν είναι και συμβολαιογράφος παρόν (εννοούν τα συμβόλαια μεταβίβασης ακινήτων και άλλα).

- Ψήφιση νόμου για την άρση των περιορισμών σε 20 υψηλών αμοιβών επαγγέλματα, όπως ορκωτούς εκτιμητές, λογιστές, φορολογικούς συμβούλους, αναλογιστές, ιδιωτικά σχολεία, φορτοεκφορτωτές, ξεναγούς, μεσίτες  και παρόχους πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας.

- Άνοιγμα της αγοράς ενέργειας με πώληση μονάδων της ΔΕΗ.

Τα 13 φορολογικά μέτρα του νέου μνημονίου

Αύξηση των αντικειμενικών τιμών, κατάργηση ρυθμίσεων για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές και σαρωτικές παρεμβάσεις στη στελέχωση των φορολογικών υπηρεσιών: πρόκειται για τρία από τα συστατικά του φορολογικού σκέλους των απαιτήσεων της τρόικας που περιλαμβάνονται στο αναλυτικό 10σέλιδο που δόθηκε χθες από τον Πρωθυπουργό στους υπουργούς και έφερε πρώτο στη δημοσιότητα χθες το βράδυ το Capital.gr.

Ειδικότερα, το νέο μνημόνιο που απαιτεί η τρόικα περιλαμβάνει:

-την αύξηση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων κατά 25% αναδρομικά από την 1-1-2012. Η αύξηση αυτή θα οδηγήσει σε αύξηση μιας σειράς φόρων, όπως είναι το χαράτσι των ακινήτων μέσω της ΔΕΗ, ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας, οι φόροι κληρονομιών, γονικών παροχών κλπ.

-κάταργηση των πρόσφατων ρυθμίσεων για τα ληξιπρόθεσμα χρέη και τις οφειλές εισφορών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Θα πρέπει επίσης να καταργηθεί και η άρση των ποινικών διώξεων και το ξεπάγωμα των περιουσιακών στοιχείων που προσφέρουν αυτές οι ρυθμίσεις.

-απαγόρευση νέων ρυθμίσεων περαίωσης στο εξής

-αλλαγή του ποινικού κώδικα για τα αδικήματα της ενεργητικής και παθητικής δωροδοκίας προκειμένου να καλύπτονται και περιπτώσεις κρατικών λειτουργών στο πλαίσιο ή και εκτός των καθηκόντων τους.

-ο έλεγχος των φορολογικών υπηρεσιών θα πρέπει να περάσει από το πολιτικό επίπεδο στο υπηρεσιακό επίπεδο. Θα πρέπει, σημειώνεται συγκεκριμένα, να τοποθετηθεί ανεξάρτητος από την πολιτική ηγεσία Γενικός Γραμματέας Φορολογικών και Τελωνειακών θεμάτων ο οποίος θα είναι ειδικός σε θέματα φορολογίας.

-οι προϊστάμενοι των φορολογικών υπηρεσιών θα πρέπει να αλλάζουν θέση κάθε δυο χρόνια (rotate).

-αντικατάσταση των προϊσταμένων των φορολογικών υπηρεσιών που δεν αποδίδουν (π.χ. στη ΔΥΟ μεγάλων επιχειρήσεων και στις μεγάλες εφορίες).

-εκπόνηση σχεδίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς στο φορολογικό μηχανισμό.

-σύσταση της υπηρεσίας εσωτερικών υποθέσεων που έχει θεσπιστεί με νόμο του 2011.

-λήψη μέτρων για τη βελτίωση της είσπραξης των εισφορών

-άμεση έναρξη ελέγχου των δηλώσεων πόθεν έσχες των στελεχών του υπουργείου Οικονομικών.

-θέσπιση μέτρων προστασίας από την πολιτεία αυτών που καταγγέλουν και αποκαλύπτουν περιπτώσεις διαφθοράς.

-λήψη μέτρων για την επιτάχυνση των φορολογικών δικών. Το 50% πρέπει να έχουν φθάσει στο στάδιο της ακρόασης έως το τέλος Ιουνίου 2012 και το 85% έως το τέλος του 2012. Όλες οι υποθέσεις θα πρέπει να έχουν εκκαθαριστεί έως το τέλος του 2013 με προτεραιότητα στις υποθέσεις άνω του ενός εκατ. ευρώ.

Τα «ρετιρέ»

Ένα δύσκολο σημείο (που ωστόσο δεν βρίσκεται αντίθετους τους εταίρους) είναι οι νέες μειώσεις μισθών σε συγκεκριμένες κατηγορίες αμειβομένων από τον κρατικό κορβανά (σ.σ. ειδικά μισθολόγια), όπως οι δικαστικοί, οι διπλωμάτες, οι πανεπιστημιακοί, οι γιατροί του ΕΣΥ και οι ένστολοι αν και για τους τελευταίους εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις.

Κατά τις πληροφορίες, η ΝΔ θα προτάξει μειώσεις μισθών στα «ρετιρέ» των πρώην ΔΕΚΟ που δεν εθίγησαν όπως οι υπόλοιπες κατηγορίες εργαζομένων.

Το κεφάλαιο για τις διαρθρωτικές αλλαγές δείχνει να συγκεντρώνει την σύμφωνη γνώμη όλων των κυβερνητικών εταίρων, καθώς ουδείς έχει εγείρει ενστάσεις σε πολιτικές όπως η απελευθέρωση των επαγγελμάτων, οι καταργήσεις-συγχωνεύσεις δημοσίων οργανισμών ή το fast track.

Η δέσμευση των «τριών»

Το περιεχόμενο του δεκασέλιδου μελετάται ήδη από τους κυβερνητικούς εταίρους, ενώ η προσοχή εστιάζεται στην αντιμετώπισή του από τη ΝΔ. Κατά τις πρώτες πληροφορίες, το κείμενο θεωρείται «σε γενικές γραμμές ικανοποιητικό» και τα όποια «γκρίζα σημεία» θα επιδιωχθεί να φωτιστούν πριν από τη συνάντηση που θα έχει ο πρωθυπουργός με τους Γιώργο Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά και Γιώργο Καρατζαφέρη πιθανότατα αύριο.

Κατά τις επίμονες πληροφορίες πάντως δεν θα ζητηθεί από τους τρεις αρχηγούς να βάλουν τις υπογραφές τους κάτω από αυτό, όπως διαρρέουν κυβερνητικοί παράγοντες που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ.

«Αυτό που θα μεταφέρει ο κ. Παπαδήμος στους δανειστές θα είναι η πολιτική συμφωνία των κομμάτων ότι θα στηρίξουν μέχρι τέλους την κυβέρνηση και το πρόγραμμα που απαιτείται για τη δεύτερη δανειακή σύμβαση», είναι η επωδός.

Με την επισήμανση ότι οι διαπραγματεύσεις γι’ αυτήν θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου.

Ολόκληρο το 10σέλιδο του δεύτερου μνημονίου ΕΔΩ

Των Μαρίνα Μάνη, Σπύρου Δημητρέλη
ΠΗΓΗ